Metotreksat ile karaciğer hasarı oluşturulmuş sıçanlarda silmarinin koruyucu etkilerinin araştırılması

Abstract

Metotreksat (MTX), pek çok kanser tedavisi yanında, bazı inflamatuvarhastalıklarda da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Hepatotoksisite başta olmak üzere birçok yan etkileri vardır. Bu çalışmada MTX'ın, sıçan karaciğer dokusunda meydana getirdiği hasara karşı silmarinin koruyucu etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmada 36 adet erişkin Sprague Dawley tipi erkek sıçan kullanıldı. Deney hayvanları her grupta 6 hayvan olacak şekilde 6 gruba ayrıldı. 5 günlük deney süresince Grup I'e 0,5 ml intraperitoneal (i.p) tek doz serum fizyolojik, Grup II'ye karboksi metil selüloz (CMC) oral olarak, Grup III'e 300 mg/kg silmarin oral yolla, Grup IV'e tek doz 20 mg/kg (i.p) olarak MTX, Grup V'e tek doz 20mg/kg (i.p) MTX ile birlikte oral olarak 300mg/kg dozunda silmarin, Grup VI'ya ise tek doz 20mg/kg (i.p) metotreksat ile birlikte oral yolla CMC uygulandı. Deney sonunda sıçanlar dekapite edilerek karaciğer dokuları çıkartıldı. Rutin ışık mikroskobu takibi yapılarak dokular parafin bloklara gömüldü. Bloklardan alınan kesitlere histokimyasal boyamalar yapıldı. Elde edilen bulgular incelenerek fotoğraflandı.Histolojik incelemelerde, kontrol grupları arasında herhangi bir farklılık gözlenmedi. Grup IV ve Grup VI'da ki histopatolojik bulgular benzerdi. Bu bulgular; vasküler konjesyon, sinüzoidal dilatasyon, periportal inflamasyon, piknotik çekirdekli hepatositler, yer yer dejenere hepatositler ve glikojen depolarında önemli derecede azalma şeklindeydi. Bununla birlikte bu gruplarda TUNEL pozitifliği, Bax ve Kaspaz 3 pozitif hücreler diğer deney gruplarına göre artmış olarak tesbit edildi. Tedavi olarak Silmarin verilen Grup V deki doku hasarının nispeten daha az olduğu gözlendi.Sonuç olarak metotreksatın karaciğerde önemli derecede doku hasarına yol açtığı, Silmarinin bu hasarı hafifletmek ile birlikte tam anlamıyla tedavi edemediğigözlendi.Anahtar Kelimeler: Metotreksat, Silmarin, TUNEL, Bax, Kaspaz, Karboksi Metil Selüloz

Metotreksat (MTX) is a widely used drug for treatment of many kind of cancer and also some inflamatory diseases. However, there are many side effects including hepatotoxicity. In this study, it was purpossed to examine the protective effects of Silymarin on rat liver damage caused by MTX administration.Total of 36 adult Sprague Dawley rats were used. The animals were diveded for 6 grupus including 6 animals each group. During 5 days of experimental stage, a single dosage of 0.5 ml saline was applied intraperitonealy (i.p.) to Group I, orally(CMC) was applied to Group II, 300 mg/kg Silymarin were orally given to Group III, intraperitoneally a single 20 mg/kg dosage of MTX was applied to Group IV, intraperitoneally a single 20 mg/kg dosage of MTX and orally 300 mg/kg Silymarin were bapplied to Group V, i.p. a single 20 mg/kg dosage of MTX and orally CMC were applied to Group VI. At the end of the experimental stage, the rats were decapitated and liver tissue removed for futher research. For the routine light microscopic evaluation, the tissues were bloced in paraffine. The histochemical stains were applied to the section obtained from the bloced tissue. The observerd finding were evaluated and photoghraphed.In histological evaluation, there were no statistically differences between first 3 groups. However, histopathological findings were similar in Group IV and Group VI. These findings are including vascular congestion, sinusoidal dilatation, periportal inflammation, hepatocyte with pyknotic nuclei, fragmentary degenerate hepatocyt, important decrease in glycogen stores and minimal hepatic steatosis.In addition, in these two groups, TUNEL positivity, Bax and Caspase 3 positive cells were found to be hight compared to other experimental groups. However, the tissue damaged was relatively low in Group V in which Silymarin apllied.As a conclusion, tissue damage caused by MTX did not totaly restored by silymarine application but partially improvoment was observed.Key words: Methotrexate, Silymarin, TUNEL, Bax, Caspase, CMC