İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Fırat, Dicle, Siirt, Adıyaman Üniversiteleri örneği)

Abstract

Bu çalışma dijital vatandaşlık ve onun alt boyutlarına yönelik Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının algılarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın katılımcıları 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Fırat, Dicle, Siirt ve Adıyaman Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümü 1,2,3 ve 4. sınıflarında okuyan 682 öğretmen adayı oluşturmuştur. Katılımcıların 321'i kadın 361'i erkek olup yaş aralıkları 17-24 yaş arasında değişmektedir.Araştırmada veriler Kocadağ (2012) tarafından öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin ölçülmesi amacıyla hazırlanan dijital vatandaşlık ölçeği ve cinsiyet, yaş, ailenin aylık ortalama geliri, kendine ait bilgisayar, sosyal ağ üyeliği, sosyal bilgilerin kaçıncı sınıf öğrencisi oldukları ve internette kalma süreleri ile ilgili yedi değişken üzerinde uygulama yapılmıştır.Uygulanan dijital vatandaşlık ölçeği 63 maddeli olup araştırmacı tarafından öğretmenlik uygulaması dersi için yapılan 5 haftalık gözlemler ve gözlemler sonucu yapılan görüşme sonucu elde edilmiştir.Nicel veriler betimleyici istatistik tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır.Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının anket sonucunda dijital vatandaşlık seviyelerinin yüksek çıktığı görülmüştür. Fakat bazı değişkenlere ait puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır.Araştırmada Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlığı, e-devlet uygulamaları, dijital okur yazarlığı, çevirim içi ortamda bilgi alışverişini, ağ sayfalarını, okuma, yazma ve anlama becerilerini, dijital ticareti, çevirim içi ortamda alışveriş yapmayı, dijital etiği, dijital eserlerin telif haklarını, dijital bilgiye erişimi, teknolojiye sanal ortamda ulaşma becerisini, dijital iletişimi, e-posta ve dosya paylaşımını, dijital güvenliği ve sanal ortamda kişisel sorumluluk ve haklarını ve özgürlüklerini sorgulayan 63 soru sorulmuştur. Bu sorulara Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının verdikleri cevaplar dijital vatandaşlığın algılanmasında anlamlı benzerlikler olduğunu ortaya koymuştur.Dijital hak ve sorumluluklar vatandaşlık kavramı ile bağdaştırıldığında öğretmen adaylarının algısal yanılgıları tespit edilmiştir.Dijital çağın gerektirdiği bilgi toplumu yetiştirilmek isteniyorsa özellikle Sosyal Bilgiler öğretmenlerine hak ve özgürlüklerin öğretilmesi noktasında büyük roller düşmektedir. Dijital vatandaşlık üniversitelerin Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümü müfredatında geniş yer edinmeli ve ilk ve orta dereceli okul müfredatında özellikle Sosyal Bilgiler dersine entegre edilmelidir.Anahtar Kelimeler: Dijital Vatandaşlık düzeyi, Sosyal Bilgiler öğretmen adayları, Dijital bilgi.

This study was conducted to examine the perceptions of digital citizenship and social studies teachers for its subscale.The participants of the 2015-2016 academic year, Fırat, Dicle , Siirt and Adıyaman Social Studies teacher part of there search consists of 682 teachers in 1,2,3 and 4th class.361 male and 321 female participants ranged from 17-24 years old.Research data Kocadağ (2012) byt eachers of digital citizenship scale prepared for the measurement of digital citizenship level candidates and gender, age, family monthly income of their own computer, social networking integration, they are social studies grade level students and seven variables related to the duration of stay on the internet application is carried out.Applied digital citizenship scale observations made for the 5-week teaching practice course researcher and observations by the 63-item is the result of the interview results were obtained.The quantitative data were analyzed using descriptive statistical techniques. In the qualitative analysis of the obtained data it was used descriptive analysis technique.In a survey of social studies teachers have seen that high levels of digital citizenship. But in answer to some of the variables are statistically significant differences emerge.Digital citizenship Social Studies teacher candidates, e-government applications, digital literacy, the exchange of information in the media on- line network pages, reading, writing and comprehension skills, digital commerce is making shopping environment with inconversion, digital ethics, digital works of copyrights, digital information access, technology skills to achieve the virtual environment, digital communications, e-mail and file sharing, questioning digital security and virtual environments, personal responsibility and the rights and freedoms of the 63 questions were asked. Social Studies teachers' answers to these questions reveal that there are significant similarities in the perception of digital citizenship.The perceptual illusion of teachers' rights and responsibilities associated with the concept of the digital citizenship have been determined.If it is desired to be grown in the information society requires major roles in the digital era, especially the teaching of social studies teachers rights and freedoms are reduced. Digital citizenship universities Social Studies teacher should find a place in the large part of the curriculum in primary and secondary school curriculum and should be integrated, especially the Social Studies.Keywords: Digital Citizenship level, Social Studies teachers, the digital information.