Üç boyutlu CBS ile tarihi eserlerin modellenmesi

Abstract

3B Coğrafi Bilgi Sistemi çalışmalarının en önemli amaçlarından birisi gerçek yeryüzünün 3 boyutlu (3B) modelinin oluşturularak, 2 boyutta (2B) yapılan sorgulama ve analizlerin gerçekleştirilmesini sağlamaktır. Bu kapsamda doksanlı yılların başından beri 3B ortamların temsilinde kullanılmak üzere veri modelleri geliştirilmiştir. Özellikle 2000'li yılların ortalarından itibaren 3B CBS'ye yönelik çalışmalar hız kazanmıştır. Günümüzde 3B CBS ile çok katlı binalara dönük simülasyon, navigasyon ve konum belirleme gibi işlemler yapılabilmektedir. Ancak, 3B CBS'de grafik veriler ile öznitelik verilerinin ilişkilendirilmesi mümkün olmakla beraber, bir veri tabanı mantığında öznitelik verilerinin işlenmesi henüz istenilen seviyede yapılamamaktadır. Bu nedenle, 3B CBS'de grafik objeler modellenirken, sorgulama ve analiz çalışmaları için gerekli olan öznitelik verilerinin de bu model ile entegrasyonunun sağlanması gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, Cityengine yazılımı kullanılarak tarihi yapılara ait iç ve dış mekânlar 3B CBS ortamında öznitelik bilgileriyle bütünleştirilerek modellenmiştir. Bu kapsamda çalışma alanı olarak Kastamonu kentinde tarihi yapıların yoğun olduğu bir pilot bölge seçilmiştir. Bu pilot bölgede hava fotoğrafları, halihazır harita ve çalışma alanı içinde yer alan tarihi yapıların rölöveleri yardımıyla 3B modeller oluşturulmuş ve bu modellerin mekânsal sorgulama kapasitesi irdelenmiştir. Çalışma sonucunda, 2B ArcGIS verilerinin konum ve öznitelik olarak 3B modellere entegre edilebildiği, mekân içi ve mekân dışına ait mekânsal sorgulamaların yapılabildiği görülmüştür.

One of the most important purposes of 3D GIS is to provide 2D query and analyses using 3D modelling of real land surface. In this context, data modellings have been developed with an aim to be used in representation of 3D enviroment since 90's. Especially after mid 2000s 3D GIS studies have risen up. Today simulation, navigation and geolocation operations for multistorey buildings can be done by 3D GIS. While it's possible to associate graphical data with attribute data, it's not satisfactory enough to process attribute data on a database logic yet. That's why, integration of attribute data needed for query and analysis should be done while modelling graphic objects in 3D GIS. In this thesis, indoors and outdoors of historical buildings have been modelled with their attribute datas in 3D GIS media using Cityengine software. For this aim, a pilot area in which there are many historical buildings has been chosen for field work. 3D models have been created with the help of aerial photographs, base map and building surveys in the pilot area, and the spatial query capacity of these models has been examined. At the end of the study, it has been understood that 2D ArcGIS data can be integrated into 3D models as location and attribute, and indoor and outdoor spatial queries can be achieved.