1990 sonrası Türk sinemasında yaşlılık algısı

Abstract

Son yıllardaki teknolojik ve bilimsel gelişmelerin en önemli sonuçlarından biri de, yaşlı nüfusunun artması olmuştur. Sanayi devrimi, teknolojideki yenilikler ve bilimsel çalışmalar aracılığıyla değişen dünya yapısı kendini yaşlı nüfusunun artışında da göstermiştir. Dünya nüfusu yaşlanırken uygulanan uluslararası politikalar sayesinde Türkiye nüfusu da yaşlanmaya başlamıştır. Uluslararası politikalar toplumsal gelişme ve değişimi hızlandırmıştır. Kentleşmenin de etkisiyle bu dönemde yaşlılık, farklı yönleriyle yeniden ele alınan bir olgu olmuştur. Bu toplumsal değişime uygun olarak yaşlı nüfusun artması ile yaşlılar ve yaşlılık üzerine odaklanan çalışmaların sayısında da bir artış olmuştur. Türkiye'de özellikle 1990'lı yıllarla birlikte sinemada yaşlı bireyleri ve yaşlılık sorunlarını ele alan filmler yapılmaya başlanmıştır. Yeşilçam sineması, melodramlar ve arabesk kültürü artık geride kalmıştır. Bu dönemde farklı yönetmenler ortaya çıkmış, yeni bir sinema dili geliştirilmeye çalışılmıştır. Köye ilişkin filmler yerini artık kent kültürünün anlatıldığı filmlere bırakmıştır. 2000'li yıllarda bu filmlerin sayısındaki artış devam etmiştir. Bu dönemde yalnız, içine kapanık, kentli ve mutsuz insanlar sinemanın ana konusu olmuştur. Yalnızlığı ve mutsuzluğu ile yaşlılar da bu dönemin ana karakterleri olarak ön plana çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında, 1990'lı yıllarda yaşanan bu toplumsal değişimin sinemaya yansıması incelenmektedir. Araştırmanın örneklemi, 1990 sonrası çekilen Türk filmlerinde başrolünde yaşlı karakterlerin yer aldığı ve doğrudan yaşlılık bağlamında, yaşlılık ilişkilerinin, yaşlılık sorunlarının ele alındığı ve bunların yaşlılık olgusu etrafında kurgulandığı filmlerden oluşmaktadır. Araştırmanın yöntemi, niteliksel desende içerik analizi olarak benimsenmiştir. Bu çerçevede, bu özellikleri barındıran 9 film içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.

One of the most important results of technological and scientific developments in recent years, has been the increase of elderly population. The changing world structure through the industrial revolution, innovations in technology and scientific work has also shown itself in the increase of the elderly population. While the world's population is aging, Turkey's population is also getting older through implementation of international policies. These international policies have accelerated social development and change. Also in this period, with the influence of urbanization, old age has been reevaluated from different aspects. In line with this social change, there has also been an increase in the number of elderly poopulation and the number of studies focusing on the elderly. Especially with the 1990s, it has started to make films which are dealing with the problems of old age and elderly people in Turkey. Yeşilçam, melodramas and arabesque culture are left behind. During this period different directors appeared and a new language of cinema was developed. The films about the rural culture have been replaced by the films about the urban culture. The number of these films continued to increase in the 2000s. In this period lonely, introverted, urban and unhappy people became the main theme of the cinema. The elderly are also the main characters of this period with their loneliness and unhappiness. Within the scope of this study, the reflection of this social change that took place in the 1990s on cinema is examined. The sample of the study consisted of movies in which the elderly characters took place in the Turkish films taken after 1990 and in the context of old age, old age relations, old age problems were addressed and these were framed around old age. The method of research is adopted as qualitative content analysis. In this frame, 9 movies containing these features were examined by means of content analysis.