Erken dönem (1898-1919) Kürt basınında toplumsal cinsiyet ve Kürt Kadınları Teali Cemiyeti

Abstract

Toplumsal cinsiyet mefhumu etrafında tartışılan cinsiyetlerin hiyerarşisi bugün olduğu kadar geçmişin de konusudur. Osmanlı Dönemi Kürt basınında (1898-1919) var olan gazete ve dergilerin de bu bağlam içerisinde var oluşu ve dönemin ruhu olan ulus-devlet projesi kapsamında değerlendirilmesi Kürt kadınların bu proje içerisinde nasıl şekillendirdiği konusunda detaylı bilgiler vermektedir. Kürt kadınların hem tarih çalışmalarında hem kadın çalışmalarında görünmez olarak kodlanması ve tarihte isimlerinin sayılmaması öteki olarak bu grubun var olmadığını anlamına gelmemektedir. Sessizleştirme politikaları ile geçmişleri unutturulmaya çalışılan Kürt kadınlar, dergi ve gazetelerde sınırlı da olsa yazılar yazmış, cemiyetler kurmuş ve örgütlenmeye çalışmışlardır. Bu tezde de Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde var var olmaya başlayan Kürt basınındaki üç dergi ve iki gazete taranarak Kürt kadınların konumları ve erkeklerin kadınlar hakkında yazdıkları söylem analizine tabi tutulmuştur.

The hierarchy of genders discussed around the concept of gender is as far back as it is today. The existence of the newspapers and magazines in the Ottoman period Kurdish press (1898-1919) and their evaluation within the scope of the nation-state project, which is the spirit of the period, gives detailed information on how Kurdish women have shaped this project.The fact that Kurdish women are coded invisibly both in historical studies and in women's works and that their names are not counted in history does not mean that this group does not exist as the `other`.The past of Kurdish women has been tried to be forgotten by the policies of silencing. But they have written a limited number of articles in journals and newspapers, established societies and tried to organize them. In this thesis, three journals and two newspapers in the Kurdish press, which began to exist in the last period of the Ottoman Empire, were scanned and analyzed the positions of Kurdish women and the discourse that men wrote about women.