Modern dünyada `Ucube` mimarlığın olanaklılığı üzerine

Abstract

`Bu nedir?` sorusu karşısında tanımlan(a)mayan, dile gel(e)meyen, öznenin rasyonel düşünme edimini krize sokan ve rasyonel epistemik sistemlerin nesnesi olmayı reddeden `ucube` olanın kendisi, mütemadiyen `sınır ihlali'ni imlerken, mimarlık ve mimarlığın kurucu öznesi mimar, sürekli bir biçimde mekân-beden-zaman üzerinde sınır çizmeyi arzular. Bu yüzden, hem kullanım biçimleri hem de işaret ettikleri anlamlar düşünüldüğünde, `ucube` ve mimarlık kavramları, ilk bakışta yan yana gelmesi olanaksız iki kavram gibi görünür. Fakat yaşamda olduğu gibi mimarlık pratiği de, rasyonaliteden sapan girişimlerden kaçamaz ve `ucube'lerini üretir. Tez çalışması, mimari `ucube'lerin peşine düşmüş, tez kapsamı bağlamında `ucube` mimarlıklar olarak tanımlanan, mimarlık `episteme'sini krize sokan farklı mekân ve zamanlarda inşa edilmiş `folly` yapılarını incelemiştir. `Folly'ler, `mimarlık nedir?` sorusu karşısında geçmişten günümüze kadar ortaya konmuş, tüm tanımların dışında yer alırlar ve olağan mimarlığın kavramsal araç takımı ile baş edilmez sorunlar üretirler. Mimarlığın açıklan(a)maz bölgelerine işaret eden mimari `ucube'ler olarak `folly'ler, mimarlık dünyasının karadelikleridirler. Bu yüzden de, mimarlık düşüncesi ve üretimi içinde kendilerine yer edinememişlerdir. Onların önemi; mimarlığın esaslarını, mimari ürünün niteliklerini tanımlayan ve bu tanımlar üzerinden inşa edilen mimarlık dünyasındaki gerçekleri anlama şansımızın olmadığını göstermeleridir. Bu çalışma, mimarlık düşünürleri ve üreticileri tarafından mimarlık ürünleri olarak görülmeyen ve `öteki'leştirilen `folly'lerin üretimini olanaklı kılan imkânlar nelerdir? `Ucube` mimarlıklar olarak `folly'ler, hangi bağlamda varlık kazanmışlardır? Neden `folly'ler üzerine bu suskunluk? Günümüz dünyasında `ucube` mimarlık üretimi mümkün mü? Soruları çerçevesinde, mimarlık dünyasının üzerine konuşmaya hevesli olmadığı ve hatta gerekli görmediği, bizi ikircikli bırakan `folly'ler üzerine konuşmayı denemiştir.

The `freak` is itself cannot be defined, cannot be able to express itself against the question of `What is this?` and it puts the rational thinking ability of the subject into crisis and it rejects to become the object of the rational epistemic models, while it consistently indicates the `border violation`, architecture and architect who is the founder object of it, desires to draw a line on living space- body- time. For this reason when usage form and their meanings are taken into consideration, `freak` and `architecture` concepts seems like two different concepts that cannot come side by side at the first sight. However just like in life practice of architecture cannot be able to escape from the attempts that are deviated from rationality and it produces its `freaks`. This thesis study searches for architectural `freaks` and within the scope of the thesis `folly` structures were researched in which are described as `freak` architectural structures and puts the architectural episteme into crisis as they were constructed in different place and time. `Folly` structures are out of all definitions in which were defined against the question of `what is architecture?` and they produce problems that possible tool kit of the ordinary architecture cannot be able to overcome. Architectural `freaks`, in which point to the inexplicable regions of architecture are the black holes of the architectural world. Therefore they have not been able to find a place in architectural thought and production. Their importance is to show that we have no chance to understand the realities of the architectural world in which defines the principles of architecture and qualities of the architectural products that architectural world is constructed on such definitions. This thesis study is concentrated on these questions: `Which possible facilities that provide possibility for `folly` production that are not accepted as architectural products and marginalized by architectural philosophers and producers? `Follies` are expected as part of the `freak` architecture and how they can gather asset within this scope? What is the reason of this silence on `follies`? In today's world, is it possible to produce `freak` architecture? Within the frame of these questions it tried to speak about the `follies` that we are indecisive and architecture world prefers not to speak about them, remain silent.