İnformal ortamlarda fen etkinlikleri tasarımına ilişkin öğretmen ve öğretim elemanlarının görüşlerinin incelenmesi

Abstract

İnformal ortamlarda fen öğretimi sürecini daha etkili hale getirecek önerilereulaşmak üzere; öğretmen ve öğretim elemanlarının informal ortamlarda fen etkinliğitasarım ve uygulama süreci ile ilgili görüşlerini ortaya koymak bu araştırmanın temelamacıdır. Bu amaç doğrultusunda 304 fen bilimleri öğretmeni ve 34 öğretim elemanındanveriler toplanmıştır. Örneklem grubu seçilirken amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçütörnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu ölçüt öğretmenler için Milli Eğitim Bakanlığı'nabağlı okullarda araştırmanın yapıldığı 2018-2019 eğitim öğretim yılı içerisinde aktifolarak görev yapan fen bilimleri öğretmenleri olarak belirlenmiştir. Öğretim elemanlarıiçin ise bu ölçüt, Yükseköğretim Kurumu'na bağlı üniversitelerin eğitim fakülteleri fenbilgisi öğretmenliği lisans programında yer alan fen alan derslerini veren öğretimelemanları şeklindedir. Araştırmada daha derin bilgiler edinmek adına öğretmenler sahipoldukları özelliklere göre alt gruplara ayrılmıştır. Bu özellikler eğitim alma durumu,uygulama yapma durumu, uygulama yapma sıklığı, uygulama yapmak istenen sıklık vekıdem şeklindedir. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak, öğretmenlere ve öğretimelemanlarına uygulanması için iki bölümden oluşan iki ayrı anket hazırlanmıştır. Dahaayrıntılı ve derinlemesine veri toplayabilmek adına anketler online ortama taşınmıştır. Buanketler resmi internet sitelerinden ulaşılan iletişim adreslerine gönderilmiştir.Araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir.Öğretmen örneklem grubunun her bir alt grubunun ve öğretim elemanı örneklemgrubunun vermiş oldukları cevaplar veri toplama aracındaki her bir açık uçlu soruyutemel alacak şekilde kendi içinde analiz edilmiştir. Analiz süreci sonunda elde edilenbulgular, betimsel istatistiklerden frekans (f) ve yüzdelik (%) kullanılarak çözümlenmiş,tablolar şeklinde açıklanmıştır.Toplanan verilerin analizleri sonucunda, öğretmen ve öğretim elemanlarınınöğrenme, gezi ve üst düzey, bilimsel süreç ve sosyal becerileri geliştirme amacıylainformal ortamları kullandıkları, gezi öncesi süreçte ortam seçme, plan yapma ve izinalma, gezi sırası süreci oluşturma ve bu süreci yönetme bulgularına ulaşılmıştır.Öğretmen ve öğretim elemanlarının gezi sonrası sürece pek önem vermedikleri, daha çok öğrenci merkezli strateji/yöntem ve teknikleri kullanmak istedikleri, öğrenci ve ortamıtemel alan kriterleri başarılı bir süreç oluşturmada önemsedikleri görülmüştür. Ayrıca,öğretmen ve öğretim elemanları bu süreçleri tasarlama ve uygulamada birçok zorluklakarşılaşmaktadırlar.Genel olarak bakıldığında öğretmen ve öğretim elemanlarının informalortamlarda fen öğretimi sürecini planlama ve uygulamada bilgi düzeylerinin istenilenboyutta olmadığı görülmektedir. Öğretmenlerin alt grupları kendi aralarındakarşılaştırıldığında eğitim alan ve uygulama yapan öğretmenlerin diğer öğretmengruplarına göre daha çok bilgi sahibi oldukları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin informalortamları kullanma mevcut durumunun istenen düzeyde olmamasına rağmen, kullanmakistedikleri sıklık sorulduğunda cevaplarında frekans artışı olduğu görülmüştür.Öğretmenlerin informal ortamları daha çok kullanmak istemeleri olumlu bir sonuçtur.Ayrıca bakıldığında, informal ortamları bir öğretim yılında en az kullanan öğretmenlerinbu süreci planlama ve uygulamada daha doğru hazırlıklar yaptıkları görülmektedir.Kıdemler karşılaştırıldığında ise en az kıdeme sahip olan öğretmenlerin daha çok amaçve kazanım odaklı olduğu, en deneyimli öğretmenlerin ise daha çok öğrenci güvenliğiodaklı davrandığı görülmektedir.Anahtar kelimeler: informal öğrenme ortamları, fen öğretimi, öğretmen görüşleri,öğretim elemanı görüşleri

In order to reach the suggestions that will make more effective the scienceteaching process in informal settings, the main purpose of this study is to examine theviews of teachers and academicans about the design and application process of scienceactivity in informal settings. For this purpose, data were collected from 304 scienceteachers and 34 academicans. The criterion sampling method, one of the purposivesampling methods, was used in the selection of the sample group. This criterion wasdetermined as science teachers working actively in the schools affiliated to the Ministryof National Education during the 2018-2019 academic year. For academicans, thiscriterion is to teach the science courses in education faculties of the universities affiliatedto Higher Education Institution. In order to gain deeper knowledge, teachers weresubdivided according to their characteristics. These characteristics were teachers whotake education and do not take education about science teaching in informal setting, applyand do not apply process of science activity in informal settings, the frequency ofapplications and want to apply in a term and seniority. In this study, two separatequestionnaires were prepared for the application of data to teachers and instructors. Inorder to collect more detailed data, surveys were adapted to online form. Thesequestionnaires were sent to the contact addresses from official websites. The dataobtained in the study were analyzed with descriptive analysis technique. Each sub-groupof the teachers and the sample group of the academicans were analyzed based on eachopen-ended question in the data collection tool. Results were examined by usingdescriptive statistics.It was found out that the teachers and academicans used informal setting forteaching, trips and developing skills such as metacognitive thinking, scientific processand social. Before the process of science teaching in informal setting, they chose theenvironment, making plans and getting permission and during this process they createdand managed. Also, it was seen that teachers and academicans did not pay attention to theprocess of after the trip, they wanted to use more student-centered strategies, methods andtechniques, and they attached importance to the criteria based on students and the environment for creating a successful process. In addition, teachers and academicans hadmany difficulties during designing and implementing these processes.The knowledge about science teaching in informal setting of teachers andacademicans were not at the desired level for all teachers and academicans. Thefrequencies of the informal setting that they use were not at the desired level for allteachers and academicans. Although the frequencies of the informal environments thatthey used were low, the frequency generally increased when asked what they want to use.It is a positive result that teachers want to use informal environments more. In addition,it was seen that teachers who use informal environments at least in a term care aboutpreparations for planning and implementing. When seniority was compared, the teacherswho have seniority between 1 to 5 years care more about goals and gains, teachers whohave seniority more than 16 years care more about student safety.Key words: informal learning environments, science teachings, views of teachers, viewsof academicans