Troia VII b2 tabakalarında ele geçen buckelkeramik ve güneydoğu Avrupa ile olan ilişkisi (2 cilt)

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Troia VIIb2 yapı katlarında bulunmuş olan Buckelkeramikler ele alınmaktadır. Troia VIIb1, mimari kalıntıları üzerine, kurulan VIIb2 yerleşmelerinde ele geçen Buckelkeramik H.Schliemann. C, Blegen ve M,. Korfmaun başkanlığında yapılmış olan kazılar sırasında gün ışığına çıkartılmıştır,. Troia VIIb2 malzemesinin ele alındığı bu araştırmada Buckelkeramik türü kap kaçaklar Bulgaristan' nın, Romanya'nın;. Yugoslavya'nın, Yunanistan'ın, Arnavutluk' un ve Sovyetler Birliğinin çeşitli merkezlerinin buluntuları ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Gerekli olan yerlerde Anadolu' nun diğer merkezlerinin bazı verileri de kullanılmıştır. E. Schliemann tarafından bulunmuş olan söz konusu malzeme o devirde hangi tabakada ele geçtiği tam olarak kayıt edilmediğinden geliş yerleri belirlenememiştir. C. Blegen' in başkanlığında gerçekleştirilen 1932-38 yılları arasındaki kazılarda ele geçen Buckelkeramikler J-K5,H7,H-J6-7,A7,E-F8,F8,G8,G8-9,H-J7-8,F-G9,E-F9,G8-9 alanlarında açığa çıkartılmıştır. Yeni kazıların başlamasıyla D8,D 10ve K13 gibi yeni alanlarda dar Buckelkeramiklerin varlığı anlaşılmıştır. Sayıları şimdilik sınırlı olan bu parçalar 31,72-29,l6m derinlikte bulunmuştur, Troia VIIb2 Buckel'li kaplar üzerine yapılan araştırmada keramikler hamura göre üç ana gruba- ayrılmıştır. l.grup: Gri kahverengi. siyah,kahverengimsi gri. 2. grup; gri/koyu gri, gri/kahverengi/ pembemsi gri/pembe.kahverengi/ koyu kahverengi. 3. grup: Gri -kahverengi.gri -kırmızımsı gri -gri -kırmızımsı kahverengi,2 açık gri- koyu kahverengi- kovu gri,, koyu kahverengi- koyu gri- açık kahverengi;, siyah-.kahverengi, H, Schliemann'ın kazılarında ortaya çıkarılan Buckelkeramikleri değerlendiren H, Schmidt sekiz ayrı kap formu.belirlemiştir, 1932- 1938 arasındaki Cincinnati kazılarında ise ele geçen Buckelkeramik türü kap kaçaklardan 28 adet kabın formu belirlenebilmiştir. Eski ve yeni kazılarda ele geçen Buckelkeramikler eldeki bu çalışmada ayrıntılı olarak incelenmiş ve form yönünden üç temel gruba ayrılmıştır: 1.Açık kap formları. 2. Kapalı kap formları. 3. özel kap formları. Bezeme yönünden beş ayrı sınıfa ayrılan Buckel'li kaplarda, dokuz ayrı ağız kenar biçimi ve dört çeşit dip saptanmıştır, Troia'nın dışında, Türkiye Trakyasında Taşlıcabayırda açığa çıkartılan yumrulu kaplar Troia Buckelkeramikleri ile form ve bezeme açısından karşılaş tırılmış olup ortak ve ayrılan özellikler belirlenmiştir. Biçim ve bezeme yönünden sınırlı kalmış olan Taşlıcabayır grubundaki yumrulu kapların Troia'dan çok Bulgaristan'ın Çatalka. Kıyı ve Pşeniçevo grup larına benzerlik gösterdikleri anlaşılmaktadır, Troia VIIb2 nin Buckel' li kaplarından farklı özellikler gösteren buluntular içeren diğer merkezler Vaysal ve Gordion yumrulu kaplarıdır, Yunanistan' da dokuz ayrı kap tipi üzerinde uygulanan yumrular bir yandan Troia, diğer yandan da Bulgaristan ve Romanya keramikleriyle ortak özellikler yansıtmaktadırlar.Yunanistan'ın Erken Demir Çağ keramikleri yerleşme yerlerinde ve mezarlarda ele geçmiştir, Bulgaristan'da kalelerde., yerleşme yerlerinde, mağaralarda ve dolmenlerde açığa çıkartılan Buckelli kaplar bir yandan Romanya'nın Babadağ grubu, diğer yandan da Troia VIIb2 Buckelli kapları ile büyük benzerlik içerisindedir.Romanya'nın Bobrudja bölgesinde Babadağ höyüğünde ve Insula Banuluisde ele geçen keramikler hem Anadolu, hem. Bulgaristan, hem de Yugoslavya5 da Morava kıyısında bazı merkezlerin kap kaçakları ile bezeme yönünden mukayese edilebilen özelliklere sahiptirler, Arnavutluk'ta Geç Tunç Çağ geleneklerine bağlı kalan Erken Demir Çağ yumrulu kapları, Troia VIIb2 Buckelli kaplardan oldukça farklı karakterdedirler.