Üniversite öğrencilerinde stres algısı Stres Audit Ölçeği`nin geçerlik ve güvenirliği

Abstract

ÖZET Stres, yüzyıllardır yaşanmasına karşın, son yıllarda güncel bir konuma gelmiş bir kavramdır. Konu hakkındaki birçok farklı bakışaçısıyla beliren çeşitli tanımlar kavram karmaşasına neden olmakla birlikte, stres genel anlamda, organizma ve çevresi (içsel veya dışsal) arasındaki dinamik yapıdaki gerilimdir. Bu gerilim, organizmanın bütünlüğünü korumak için çevresinin (içsel veya dışsal) baskı ve zorlanmalarına tepki vermesi üzerine ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, stresin biyo-davranışsal modeli temel alınarak geliştirilen `Stres Audit` ölçeğinin (Miller ve ark., 1988) geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak ilk izlenim oluşturulması amaçlanmıştır. Örneklem, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinden 105'i kız, 93'ü erkek olan toplam 198 öğrenciden oluşmaktadır. Yaş ortalaması 18 olan örneklemin, özellikle homojen bir gruptan seçilmesinin nedeni, geçerlik ve güvenirlik hesaplamaları için yaş, eğitim düzeyi v.b. gibi değişkenlerin dışlanmasına çalışılmıştır. Araştırmada ayrıca, stres ile genel ruh sağlığı arasındaki ilişkinin araştırılması için Katz Genel Uyum Skalası (KAS-S); yapı geçerliğinin araştırılması için Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAI) ve örneklemin demografik özelliklerinin ölçümü için de Bireysel Bilgi Formu kullanılmış; öz-bildirim ölçeği olan tüm bu ölçekler toplu halde uygulanmıştır. Sonuçlar, araştırmanın yapıldığı örneklem ile sınırlı olduğu dikkate alınarak, değerlendirildiğinde Stres Audit ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir. KAS veya Katz Genel Uyum Skalası ve Sürekli Kaygı Envanteri ile Stres Audit ölçeğinin stres iiibelirtileri altalanı ile ilişkili bulunmuştur. Sosyo-demografik özelliklerden biri olan cinsiyet değişkeni Stres Audit altölçeklerine göre değerlendirildiğinde; erkek deneklerle kızlar arasındaki farkın anlamlı olduğu bulunmuştur. Stres Audit ölçeği ile bundan sonra yapılacak çalışmalarda farklı yaş, eğitim düzeyi, meslek, v.b. gibi sosyo-demografik özelliklere sahip olan `normal` yetişkinlerde ve çeşitli psikiyatrik ve fiziksel bozukluk gösteren örneklem gruplarında uygulanarak norm çalışmalarının geliştirilmesi önerilmektedir.

VII. SUMMARY Although it has been a part of human life for centuries; stress has become a popular expression in the recent years. There exists many different definitions and theories about the concept of stress which may differ from one another in many respects. A general definition of stress could be that; it is the dynamic state of tension that is created between an organism or structure and it's environment (internal or external) when said organism or structure responds to the demands and pressures of said environment (internal and/or external) factors in order to maintain its integrity. In this research our goal was primarily to study the validity and the realibilty of the `Stress Audit` (Miller, et. al, 1988) scale, on a Turkish population, which is based on the bio-behavioral model of stress. The sample consists of 198 freshman subjects ( male N:105, female N:93) studying in the Ege University Medical School. The average age was around 18. The reason for using only university freshmans was to exclude different variables such as age, occupation or education level from our study. In order to assess the relationship between mental health and stress, the KAS-S scale and to examine thi construct validity the State-Trait Anxiety Inventory were used. The subjects were asked sixteen questions to determine their socio-demografic variables. All of these scales are known to be self-reported tecniques of assessment. Alpha reliability, factor structure, and construct validity analyses' results show that `Stress Audit` scale is reasonably reliable and valid, however these findings are only limited with the sample 67used. It is suggested that studies on `Stress Audit` scale with different norm groups, subjects with different age, educational level etc., physical and psychiatric patients, and norm studies should be done in the future. After such studies are completed, the `Stress Audit` scale could be used in Turkey formany different purposes more confidently. 68