Beck umutsuzluk ölçeğinin Ege Üniversitesi öğrencileri üzerinde geliştirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, üniversiteye yeni başlayan öğrencilerde tarama çalışmalarında kullanılmak amacıyla, Beck ve arkadaşları tarafından geliştirilen (1974) umutsuzluk ölçeğinin psikometrik özellikleri, umutsuzluk ve demografik özelliklerin ilişkisi ayrıca umutsuzluk ile algılanan aile desteği arasındaki ilişki belirlenmiştir. Çalışma örneklemini, Ege Üniversitesine 1994-1995 öğretim yılında başlayan, Fen ve Uygulamalı Bilimler, Sağlık Bilimleri, Güzel Sanatlar ve Sosyal Bilimler fakültelerinin çeşitli bölümlerine devam eden birinci sınıf öğrencisi 700 kişinin 378'ini kız, 322'sini erkek öğrenci meydana getirmektedir. Örneklemin yaş ortalaması 1 8'dir. Örneklemin orta sosyo-ekonomik düzeyde % 884 olan kısmım 617 kişi meydana getirmektedir. Çalışmada, bireysel bilgi formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Algılanan Aile Desteği Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği tüm örneklem için kullanılmışür. Çalışma sonuçlarında, Türk Üniversite Öğrenci örnekleminde umutsuzluk ve depresyon puan ortalamaları daha önce yapılan çalışmalardan daha yüksek ve umutsuzluk ölçeğinin 10. ve 12. maddelerinin ayırt ediciliğinin ( bu örneklem için ) diğer maddelere kıyasla zayıf kaldığı bulunmuştur. Umutsuzluk ölçeğinin iç tutarlılığı, Alpha güvenirlilik katsayısı ve Kuder Richardson - 20 güvenirlik katsayısı r = 0.76 ve iki yarım test güvenirlik katsayısı ise r = 0.74 olarak bulunmuştur. Ölçeğin geçerliliği için birlikte geçerlik yönteminde, Beck depresyon ve Beck umutsuzluk ölçeği Pearson korelasyon katsayısı r = 0.51 olarak bulunmuştur. Diğer kriter geçerliği ve yapı geçerliği bulguları da 10. ve 12. maddeler dikkate alındığında ölçeğin geçerliğini desteklemektedir. Beck umutsuzluk ölçeği için elde edilen faktör yapısında ölçeğin orjinal faktör yapışma benzemektedir. Bulgular sosyo demografik değişkenler açısından değerlendirildiğinde, Fen ve uygulamak bilimlerdeki öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri fazla, umutsuzluk 75düzeyleri en düşük ise güzel sanatlar öğrencilerinde olduğu bulunmuştur. Umutsuzluk puan ortalamaları cinsiyet açısından değerlendirildiğinde, erkeklerde umutsuzluk, kızlara göre daha fazla bulunmuştur. İstediği bölümde bulunmanın umutsuzluk düzeyini olumlu yönde etkilemekte olduğu, yaşamının büyük bir bölümünü büyük şehirde geçirenlerin umutsuzlukları, küçük şehir, köy, kasabadan ve dört büyük şehirden ( İstanbul, Ankara, izmir, Adana ) gelen öğrencilere göre daha fazla olduğu, üniversite eğitimi sırasında ailesinin yanında kalan öğrencilerin daha umutlu olduğu bulunmuştur. Aile eğitimi üniversite öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinde bir farklılık yaratmamıştır. Ayrıca, aile desteğinin umutsuzluk düzeyini azaltmakta olduğu bulunmuş ve çalışma sonuçlan ilgili literatür dikkate alınarak tartışılmıştır. 76

SUMMARY In this research, the psychometric characteristics of Hopelessness Scale which is devoleped by Beck and et ai. (1974), the relationships of hopelessness and demographic characteristics and also hopelessness and perceived support from family were determined in order to use for the research study for the students who start the freshman students of university. Study sample included 700 freshman students of Ege University who were 378 female and 322 male, that attend different faculties of university such as Technical and Applied Sciences, Health Sciences, Fine Arts and Social Sciences in 1994-1995 education year. The average age of the sample was 18. At the medium socio - economic status % 88. 1 of the sample was formed by 617 students. In the study, individual information form, Beck Hopelessnes Scale, Percevied Support from Family Scale and Beck Depression Scale were used for all samples. In the results of this research, hopelessness and depression score averages of Turkish University Students Sample were found higher than the results of previous studies. However, the discrimination of 10. and 12. items of hopelessness scale (for this sample) was low compared to the other items. The internal consistency of hopelessness scale, Alpha reliability coefficient and Kuder Richardson - 20 reliability coefficient were found as r =0.76 and split half test reliability coefficient was found as r =0.74. For the validity of scale, concurrent validity was used, and Beck Hopelessness Scale and Beck Depression Scale Pearson product moment correlation coefficient was found as r=0.51. Another criterian related validity and construct validity results also supported the validity of scale when 10. and 12. items were examined. The founded factor strructure of Beck Hopelessness Scale was also similar to the original factor structure. When the results are examined from the point of socio-demographic variables, the level of hopelessness was high in the students of Technical and Applied Sciences where as the students of Fine Arts had low hopelessness levels. When the score 77averages of hopelessness are valued from the point of sex, the hopelessness of males were found high compared to the females. It was found that attending to the wanted department affects the hopelessness level positively and the hopelessness of students who live in big cities were high compared to the students who come from small cities, villages, towns and four big cities (Istanbul, Ankara, Izmir, Adana ). In addition, it was found that the students who live' with their families during the university education are more hopeful. Although it was found that family education didn't cause any differentiation in the students hopelessness levels, support from family decreases the level of hopelessness. The research results were discussed with respect to the literature. 78