Mâtürîdî tefsirinde diğer din mensupları

Abstract

Maalesef tarih boyunca İmam Mâtürîdî'nin hayatı, şahsiyeti, hocaları ve eserleri tahkik edilmeleri açısından oldukça ihmal edilmişlerdir. Ancak son zamanlarda bu şahsiyetin ilim, fikir ve düşünceleri araştırmacılar tarafından ele alınıp ön plana çıkarılmaya başlanmıştır. İmam Mâtürîdî, Kur'an-ı Kerim'de zikredilen dinlere yönelik eleştiri ve tenkitlerde bulunmuştur. İmam Mâtürîdî'nin tenkid ve eleştirilerinin çoğu Kur'an-ı Kerim'in ehl-i kitap olarak tanıttığı Yahudi ve Hıristiyanlarla alâkalıdır. Zira Kur'an-ı Kerim daha çok Yahudi ve Hıristiyanlardan bahsetmiştir. Bu bahisler söz konusu dinlerin Allah, peygamber, kitap, melek ve cennet-cehennem anlayışları ile ilgilidir. İmam Mâtürîdî, Yahudi ve Hıristiyanlar hakkında, saydığımız konularla alâkalı olan ayetleri ele alıp tefsir ederken, Yahudi ve Hıristiyanların Allah'ın murad ettiği gibi dinlerini sürdürmediklerini açık bir şekilde ortaya koymuştur.Sâbiîlik, Mecûsîlik ve Müşriklik (putperestlik) dinlerine gelince, İmam Mâtürîdî'ye göre bu dinler ehl-i kitap olmayan dinlerdir. Çünkü söz konusu dinlerin elinde ilahî bir kitap bulunmamaktadır. Kur'an-ı Kerim'de de bu dinler hakkında ayrıntılı bilgiler verilmemiştir. Ancak mevcut kaynaklarda Sâbiîlik, Mecûsîlik ve Müşriklik dinleri tamamen tevhid çizgisinden kopmuş dinler olarak tanıtılmıştır. Dolayısıyla İmam Mâtürîdî de ehl-i kitap dahil bütün bu dinleri şirk kapısına girmiş dinler olarak nitelendirmiştir.

Regretfully Maturidi?s life, his personality, his teachers and his works in terms of research had been ignored throughout history. But recently his scholarship and his thoughts have been featured by some researchers. Imam Maturidi made critical of religions which are mentioned in Holy Quran. His criticisms are related to Jews and Christians whom are introduced as people of book (ahl-i ketab) by Quran. Because Quran has mentioned mostly the Jews and Christians. These mentionings are related to aforesaid religions? understanding of God, prophet, book, angel, paradise and hell. As Imam Maturidi interprets those verses which are related to above mentioned subjects he presented obviously that Jews and Christians are not following their religions as God meant. In the eyes of Maturidi, Mandaeism, Majus and polytheism are not people of book. Because aforesaid religions do not have any divined text. In addition there are no detailed information about these religions in Holy Quran. But Mandaeism, Majus and polytheism are mentioned as totally heretic in present resources. So Imam Maturidi described these religions including people of book as polytheistic religions.Keywords: Imam Maturidi, other religions, Jews, Christians, Mandaeism, Majus, polytheism