Anadolu`da yaşamış aziz ve azize hayatlarının dinler tarihi açısından değerlendirilmesi.

Abstract

Toplumlarda Tanrı'ya yakın olduğuna inanılan yüce şahsiyetler her dönemde var olmuş ve halk inanışlarının bir tezahürü olarak da bu kişilerde olağanüstü güçlerin varlığına inanılmıştır.Anadolu Hristiyanlık tarihî açısından önemli bir merkezdir. Anadolu'da yapılan konsiller sonucunda kilise babaları ve azizlerin de etkisiyle Hıristiyanlığın temel inanç doneleri oluşturulmuştur. Bu çalışmamızda Anadolu'da yaşamış ve Hristiyanlık tarihine yön vermiş aziz ve azizeler ele alınmıştır.Hristiyanlık tarihî açısından azizlik önemli bir yere sahiptir. Hristiyanlıkta Tanrı ile yakın ilişkisi olduğuna inanılan kimseler aziz olarak telakki edilmiş ve onların Tanrı katında insanlara şefaatçi olabilecekleri vurgulanmıştır. Katolik Hristiyanlıkta, Kiliselere azizleri temsil eden ikonalar yerleştirilmiş ve onları tazim etmek için her azize bir yortu günü verilmiştir. Ortodoks Kilisesi'nde de azizlere inanılmış, ama azizlik mertebesinin resmen tanınmasına ilişkin süreç, Katolik Kilisesi'ndekine benzer bağlayıcı kurallar içermemiştir. Protestan kiliselerinde ise azizlere ve azizlerin kutsallığına yer verilmemiştir.Allah'a iman ve içtenlikte yapılan kulluğun sonucunda onun sevgisini ve dostluğunu kazanmış olduğuna inanılan kişilere İslam toplumunda ?veli? denmiştir. Aziz ve velinin sözlük anlamı aynı olmakla beraber, dinî bir terim olarak aralarında farklılıklar vardır. Hem Hristiyan hem de İslam toplumunda aziz ve velilerin hayatlarını olağanüstü bir şekilde sürdürdüğüne inanılmış ve öldükten sonra da mezarları ya da kalıntıları kutsal sayılmıştır.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Kilise, Aziz, Veli, Mucize, Kutsal Kalıntı, Ziyaret.

From ancient history to now, it is always believed in that there have been supreme personalities who are closer to God than others. Moreover; as a reflection of society, these people have been believed to own extraordinary powers.In the history of Christianity, Anatolia is an important center. In this region, under the effects of church fathers, saints and councils, basic Christian beliefs were builded. In this study, the saints and the aves who had lived in Anatolia and led the history of Christianity are handled.Christianity has an important role for the history of sainthood. In Christianity, the people who have a close relationship with God are considered to be a Saint and emphasized that they may intercede with God for the sake of other people. In Catholic Christianity, people used to place icons representing saints in churches and to glorify them a feast day was given to each of them. In Orthodox church people also believed in saints but the process of official recognition of this sanctity did not include bounding rules as in Catholic church. The sanctity of the saints and the aves were not placed in Protestant churches.In Islamic society, the people who are believed to acquire God?s love and friendship as a result of their sincere faith and prays have been called `wali?. Although the meanings of `wali? and `saint? are seem to be similiar in dictionary definitions, in religious concept they have different meanings. Both in Islamic and Christian societies, saints and walis are believed to maintain their lives in extraordinary ways and after their deaths their tombs are perceived as sacred.Keywords: Anatolia, Church, Saint, Wali, Miracle, Holy Ruins, Visit.