Örgütlerde çatışma düzeyleri ve çatışmanın ele alınış stilleri

Abstract

/// ÖZET Bu çalışmada, örgütsel çatışmanın en fazla hangi düzeyde (düzey: kişiiçi, grupiçi, gruplararası) yaşandığı ve kişinin astı, üstü ve kendisi ile aynı statüde çalışan akranları ile yaşadığı çatışmada en fazla hangi stili kullandığı araştırılmıştır. Rahim (1983), örgütte çatışmanın farklı düzeylerde yaşandığına ve kişilerin ast, üst ve akranları ile yaşadıkları çatışmalarda farklı stiller kullanıldıklarına dikkat çekmektedir. Araştırma sonuçlarına göre örgüt içinde en fazla grupiçi çatışma yaşandığı saptanmıştır. Daha sonra sırasıyla kişiiçi ve gruplararası düzeylerde çatışma yaşandığı gözlenmiştir. Kişiiçi çatışmanın 1 8 yaş ve daha küçük çalışanlarda, grupiçi çatışmanın hem düşük eğitim düzeyinde, hem de astlarda daha yoğun yaşandığı gözlenmiştir. Üstlerle ve astlarla yaşanan çatışmalarda bütünleştirme, uzlaşım, alttan alma, hükmetme ve kaçınma stillerinin, akranlarla yaşanan çatışmalarda ise bütünleştirme, uzlaşım, alttan alma, kaçınma ve hükmetme stillerinin kullanıldığı görülmüştür. Örgüt içinde akranlarla yaşanan çatışmalarda daha az hükmetme ve daha fazla kaçınma stilinin kullanıldığı gözlenmiştir. Astlarla yaşanan çatışmada kullanılan çatışma ele alış stili puanlaman daha düşük olması, astlarla yaşanan çatışmalarda daha az çaba sarfedildiği şeklinde yorumlanabilir. Yöneticilerin, örgütte yaşadıkları çatışmalarda bütünleştirme stilini en fazla kullandıkları gözlenmiştir. Örgütte ast ve orta yönetim mevkiindeki çalışanlara göre yöneticilerin hükmetme stilini en fazla kullandıkları saptanmıştır. Yöneticilerin alttan alma stilini de kaçınma stiline göre daha fazla tercih ettikleri gözlenmiştir. Örgütte üst ve orta yönetim mevkiinde çalışanlara göre astların alttan alma, uzlaşım ve kaçınma stillerinin ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Bu da astların örgüt içinde yaşadıkları çatışmalarda daha fazlaIll çaba sarfettiği anlamına gelebilir. Üst yöneticilerin çatışmadan en az kaçtığı, astların ise orta ve üst yöneticilere göre bu stili daha fâzla kullandıkları gözlenmiştir. Üstlerle yaşanan çatışmalarda 18-25 yaş grubundaki çalışanların daha fazla alttan alma stilini kullandıkları, çalışanın eğitim seviyesi arttıkça alttan alma tercihlerinin azaldığı ve astların alttan alma stilini daha fazla kullandıkları gözlenmiştir. Örgütte astlarla yaşanan çatışmada üst yöneticilerin hükmetme stilini daha fazla tercih ettikleri saptanmıştır. Akranlarla yaşanan çatışmalarda ise ilkokul, orta okul ve lise mezunu çalışanların alttan alma stilini yüksek okul mezunlarına kryasla daha fazla kullandıkları gözlenmiştir.