İslâm`ın asabiyete bakışı ve asabiyetin İslâm tebliğine etkileri

Abstract

Kabile/soy/nesep üstünlüğü anlayışına dayanan asabiyet, câhiliye dönemi insanının hemen her davranışında az ya da çok yer alan bir anlayıştır. İnsanların düşüncelerinden bu anlayışı çıkarıp atmak hiç de kolay değildir. Nitekim gerek Hz. Peygamber'in sağlığında Ensar-Muhacir, Evs-Hazrec arasında meydana gelen bazı olaylarda, gerekse O'nun vefatından sonraki siyasi gelişmelerde bu anlayışın düşünce sistemlerinde ne derece yer etmiş olduğunu görmek mümkündür.İslâm tebliği muhatap olduğu insanların zihin dünyalarının şekillenmesinde temel rol oynayan bu anlayışı reddederek, kişilerin soylarından miras kaldığını iddia ettikleri şeylerin değil, kendi tercih ve çabalarıyla kazandıkları özelliklerin önemli olduğunu vurgulamıştır. Hz. Peygamber de asabiyet düşüncesini ortadan kaldırmak, inananların zihinlerinde kökleşmiş olan bu anlayışı silmek için bazı tedbirler almış ve bazı uygulamalar ortaya koymuştur. İnsanların soylarıyla övünmelerini yasaklayan İslâm, akrabalık ilişkilerine ise son derece önem vermiş ve asabiyetle akrabalık ilişkilerinin arasını hassasiyetle ve kesin bir şekilde ayırmıştır.İçinde doğup büyüdüğü ve tebliğini gerçekleştirdiği toplumu iyi tanıyan, dolayısıyla bu toplumun özelliklerini göz ardı etmesi düşünülemeyecek olan Hz. Peygamber de bu anlayışın pek çok olumsuz tezahürü ile karşılaşmıştır. O, tebliğini gerçekleştirme hususunda kendisini son derece zorlayan bu olumsuzluklarla mücadele ederken aynı zamanda câhiliye dönemi asabiyet anlayışının bazı yansımalarından da faydalanmak için girişimlerde bulunmuş ve bu olumsuzlukları olumlu duruma çevirmeyi amaçlamıştır.Anahtar Kelimeler: Asabiyet, Đslâm Tebliği

Relationship based on tribe-ancestor-birth superiority perceptivenes, is an approach which took part in all the behavior of the people of pre-İslamic period more or less. It is not easy to cast off this understanding from the minds of people. It is possible to see how this understanding which took part in some events between Ensar-Muhacir and Evs-Hazrec and also to see in the political events after prophet Muhammed?s (peace be upon him) death.Notification of İslam rejects this approach playing a central role shaping in the mind of the people, and has emphasized not the things claimed to be inherited from their ancestor but the feautures earned by their own preference and efforts. Prophet Muhammed (pbuh) revealed some applications and took measures to remove the idea of relationship and to delete this approach ingrained in the minds of believers. İslam prohibits for people to be proud of their ancestor and gives extremely importance to kinship and divides precisely between relationship and kinship.Prophet Muhammed (pbuh) knew the society in which he was born and raised in and performed notification so it was not possible to think to disregard the features of society and he faced a lot of negative manifestations of this approach. While he was combatting these negatives compelling him extremely in performing notification he also attempted to take advantage of the reflections of this approach of pre-Islamic period and aimed to turn this negatives to the positive situation.Key Words: Relationship, Notıfication of Đslam.