Afganistan`da kadınların sosyo-kültürel ve dini durumu: Cüzcan örneği

Abstract

Afganistan?ın tarihini incelediğimizde görebiliriz ki bu ülkede hiçbir zaman kadınlara istikrarlı bir hak ve özgürlük verilmemiş; aksine kadınlara tanınan hakların tamamen yönetimi elinde bulunduran kişi ve kişilerin eğitim ve kültür seviyesi ve kadına bakış açısıyla alakalı olup kimi zaman yok denecek kadar az hak ve özgürlük verilmiş ve kimi zaman ise oldukça fazla hak ve özgürlük tanınmıştır. Afgan kadınlarıyla alakalı sık sık gündeme gelen olay ve durumlardan biri onların burka denen örtüyü giymeleri, okula gidememeleri, küçük yaşlarda evlendirilmeleri ve pek çok çeşit şiddet türlerine maruz kalmalarıdır.Araştırmamız sonucu elde ettiğimiz verilere göre burka aslında Afgan kadınlarının kullandıkları bir örtü şekli olmayıp, aksine 18. yy?da Afgan-İngliz savaşları sırasında İngilizlerin ülkeye girişiyle kadınların avret saydıkları yüzlerinin gayr-ı Müslimlerin görmemeleri için icat ettikleri bir örtü çeşidi olup ancak günümüzde de kadınların çoğu bunu zaruri bir örtü olarak kullandıklarıdır. Kızların okula gidip gitmeme meselesi ailelerin eğitim durumu, yaşadıkları çevre ve bölgedeki güvenlikle alakalıdır. Kızların küçük yaşlarda evlendirmeleri, eş seçme konusunda genelde herhangi bir seçim ve hakka sahip olmadıkları, mehrin yetkisinin genelde ailede olduğu gibi konuların sebebi de yukarıda saymış olduğumuz durumlardır. Ülke, İslam yasasına göre yönetildiği için çok evlilik normal ve sık sık meydana gelmekte ve gördüğümüz kadarıyla kadınların çok evlilik konusundaki görüş ve bakış açıları konusunda onların aldıkları eğitim ve yaşadıkları çevre etkili olmaktadır. Örneğin, yüksek eğitimli ve şehirde yaşamakta olan kadınların çoğu çok evliliğe karşı iken, az eğitim alan veya okuma yazma bilmeyen kadınların büyük çoğunluğu bu durumu normal karşılamaktadır. Afganistan?da kadınların maruz kaldıkları şiddet türü fiziki şiddet türünden daha çok ruhi ve bunların da genelde erkekler tarafından değil; bayanlar (kayınvalide, görümce ve kuma) tarafından yapılmasıdır. Devlet ise kadınlara karşı pozitif ayrımcılık tanımakta ve neredeyse her durumda onlara eğitim, toplum ve siyasete katılma hakkı vermektedir. Hatta kadın haklarını korumak ve onları yakından gözetlemek için Kadınlar Bakanlığı aldı altında bir bakanlık kurmuş durumdadır. Araştırmanın son kısmında ülkedeki kadın sorununu çözme konusunda bize yardımcı olabilecek noktaları da zikrettik.Anahtar Kelimeler: Afganistan, Kadın, çok Evlilik, burka, şiddet.

When we study the history of Afghanistan we will see that in this country never given a stable right and freedom fort he women; but the rights that given to the women all of them had relation with the education and cultur degree and viewpoint of the person/ persons who had the authority of the goverment. For example, sometimes no any right given to the women and some times given alot of rights and freedom to the women. The themes that it more talken about Afghan Women are burqa, can not going to school, gettin marriage at early ages and most kind of violence.The datas that we achieved them at the end of our research show that burqa is not a kind of cover that Afghan women used it; but it entered to Afghan culture wiht war that happened between British and Afghan people in the 18. Century. When British soldiers entered to the country Afghan women because of not to see non- Muslims their face that they were counting it private parts they found this kind of cover and used it. But today alot of women are using burqa like an indispensable cover. The issue of not going to school has relation with the education and culture degree of the families and security of the area. The problem of gettin marriage at early ages, no any authority for chosing the husband and mahir, all of them also belang to the resons that we wrote it above. The country is steering by İslamic law case of that multiple marriage is normal and happend alot. As we saw that viewpiont of women about multiple marriage belongs with their education degree and place of residence. For example, most of the women who have high education or living in the city although oposite of multiple marriage; but big part of womwn who has no education or live in the villages are not like that.The violences that Afghan women are experienced them are not physical; but most of them are mental and usually doing by women (mother -in-low, sister-in-low and fellow) not by men. Goverment makes positive discrimination and giving alot of rights for women to participate in educatiın, society and politic areas. Even for conserve and watch them goverment made a ministy by the name of ministry of the women. At the end of our research we also wrote the points that help us for solving the women problem in Afghanistan.Key Words: Afghanistan, Woman, polygamy,burqa, violence