Çağdaş tefsirlerde isrâiliyata yaklaşım ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerinin kullanımı

Abstract

Yahudilik, Hıristiyanlık gibi İslam öncesi din ve kültürlerden İslamî litertüre, özellikle de Kur?an tefsirine giren rivayetlere isrâiliyat denir. İsrâiliyat, klasik tefsirlerde bir olgu olarak tefsir tarihi boyunca varlığını sürdürmüş, ancak tefsir çalışmalarının bir konusu olarak, daha çok çağdaş dönemde ön plana çıkmıştır. Bu çalışmanın giriş bölümünde Batı ile İslam dünyası arasındaki karşılaşma süreci, Batılılaşma fikri, bu fikrin genelde İslamî ilimleri, özelde de Kur?an tefsirini nasıl etkilediği, tefsirin çağdaş dönemdeki seyri ve bu seyir içinde isrâiliyatın yeri üzerinde durulmuştur.Birinci bölümde isrâiliyat teriminin ortaya çıkışı ve tarihî süreç içindeki serencamı ele alınmış; isrâiliyatın İslam kültürü ve tefsir literatürü içinde oturtulduğu meşruiyet zemini tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunların yanı sıra, isrâiliyatın İslam kültürüne giriş ve yeniden yapılandırılması süreci, kaynakları, klasik tefsir içindeki konumu, klasik dönem isrâiliyat eleştirisi gibi bir dizi problem üzerinde de durulmuştur. İkinci bölümde akıl, bilim, ilerleme doktrinlerinin ve aydınlanma düşüncesinin zirvede olduğu bir dönemde, dönemsel koşulların isrâiliyat, hurâfe, bid?at gibi kavramlar üzerindeki etkisi, çağdaş dönem isrâiliyat eleştirisinin dinî, felsefî, siyasî temelleri incelenmiştir. Bu bölümde Muhammed Abduh, M. Reşid Rıza, Ebu?l-A?la Mevdûdî ve Süleyman Ateş gibi müfessirlerin isrâiliyata yaklaşımları ve bu rivayetleri eleştiri noktaları ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise, klasik tefsirlerde yer alan isrâiliyattan farklı olarak, çağdaş tefsirlerde yer alan Kitab-ı Mukaddes?ten nakil olgusu, bu olguyu doğuran etkenler, olgunun İslamî ilimlerdeki kökleri, yöntem olarak meşruiyeti ve problemleri; sözünü ettiğimiz müfessirlerin tefsir metotlarında Kitab-ı Mukaddes?in kendine nasıl bir yer bulduğu üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonunda ulaşılan sonuç, klasik dönem isrâiliyat nakliyle, çağdaş dönem Kitab-ı Mukaddes?ten nakilde bulunmanın farklı yöntemler olduğu, birincisine yönelik sert eleştirilerin, ikinciye yönelik ilgiyi artırdığı yönündedir.

Isra?iliyyat are narrations that entered Islamic literature, in particular for the interpretation of the Qur'an, from pre-Islamic religions and cultures such as Judaism and Christianity. Isra?iliyyat, has existed throughout the history of classical commentaries as a phenomenon, but emerged as a subject matter of tafsîr studies in the contemporary era.In the introduction of this study we focused on these topics: the process of encounter between the West and the Islamic world, the idea of Westernization and how it affected Islamic sciences in general, and the interpretation of the Koran in particular, the place of isra?iliyyat in the contemporary era.In the first chapter the emergence of the term and the long evolution of isra?iliyyat within its historical process is discussed and the legitimacy of isra?iliyyat in the Islamic culture and in the tafsir literature is determined. In addition, we focused on a number of problems like the entrance process of isra?iliyyat into the Islamic culture and its restructuring, its resources, its place in the classic tafsir, the critiques of classical period isra?iliyyat.In the second chapter, the impact of contemporary ideologies and movements on concepts such as isra?iliyyat, hurâfa and bid'ah is investigated, at a time when the idea of enlightenment, reason, science and progress is at its peak. Furthermore, religious, philosophical, political foundations of contemporary isra?iliyyat critique were investigated. In this section, approaches of commentators such as Muhammad Abduh, M. Rashid Rida, Abû?l-A?lâ Maududi and Suleyman Ates towards isra?iliyyat and their points of criticism are discussed in detail.The third and last chapter deals with the quotation phenomenon of modern commentaries that is different from the classic commentaries, factors that give rise to this phenomenon, the roots of this phenomenon in Islamic sciences, its legitimacy and problems as a method and how the Old Testament found a place in the aforementioned commentators Tafsir methodology.At the end, the results obtained from this study is that classical period isra?iliyyat narrations have a different method compared to the contemporary quotations from the Bible; besides, harsh criticism towards the first one increases the interest towards the second one.