Buhârî`nin Kâle ba`du`n-nâs ifadesiyle rey ehline itirâz ettiği meselelerin analizi

Abstract

Büyük muhaddis, fakîh İmam Buhârî (ö 256/869) ve en önemli eseri olan el-Câmi?u?s-Sahîh ile ilgili pek çok çalışma yapılmıştir. Ancak onun fıkhî yönünü ele alırken karşılaşılan problemlerden birisi onun ifadeleri arasında yer alan ?Kâle ba?du?n-nâs? kavramının anlamı ve muhtevası ile ilgili tartışmalardır. Yaptığımız araştırma neticesinde bu ifadenin, el-Câmi?u?s-Sahîh?te toplam yirmi beş (25) yerde geçtiğini tespit etmiş bulunmaktayız. Bunlar konu dağılımına göre şu şekildedir: 1 defa Zekât, 2 Hibe, 1 Şehâdet, 1 Vesâyet, 1 Talak, 1 Eyman ve?n-Nezair, 2 İkrâh, 14 Hiyel, 2 Ahkâm?da zikredilmiştir.Buhârî bu ifadesi ile muhataplarına yönelik küçük düşürücü bir tutum sergilememiş, dönemin üslubu gereği bu ifadeyi tercih etmiştir.Eleştiri konusu olan meselelerin hedefinde, genelde Ebû Hanîfe ve onun mezhebini takibeden Hanefî âlimlerinin tercih edilen görüşleri olduğu göze çarpmaktadır.Münakâşa konusu olan meselelerin genelinde, Buhârî ile rey ehli arasındaki ihtilaf, nassları anlama ve tevil farklılığından doğmaktadır. Ayrıca bu çalışmada bahsi geçen meselelere yönelik itirazların sebeplerine ve Buhârî?nin, eserinde, neden bu tür tartışmalara yer verdiğine ve buna bağlı olarak, daha birçok konuyla ilgili bilgi verilmiştir.Anahtar kelimeler: Buhârî, Ebû Hanîfe, rey ehli, kâle ba'du'n-nâs, el-Câmi'u's-Sahîh.

There are a lot of studied about big muhaddeis and Faqih Imam Buhari (256) and his important book el ? Cami`us ? Sahih. But when deal his Fiqhi way one of the encountered problem is the meaning and content of `Kale ba`du`n- nas` at the end of our research we identified that it used in el ? Cami`us- Sahih about 25 place and it is distribution is according to their topic is like this: 1 time in alms, 1 time in witness, 1 time in tutelage, 1 time in divorce, 1 time in Eyman ve`n ?Nezair. 2 times in ikrah, 14 times in hiyel and 2 times I Ahkam. Buhari didn?t use this expression to affront his interlocutors; but choiced it according and needing of that term. As we looked the goal of censures is Ebu Hanife and the scholars who followed his sect`s ideas. The disputation between Buhari and rey ehli is sourcing from difference meaning and understanding of nasses. In this research there are information about the reason of expostulation about that issues, being this kind of discussions and a lot of other issues.Key Words: Bahari, Ebu Hanife. Rey ehli, Kale badun nas, el-cami`us- sahih