Türkiye`de futbol fanatizmi ve medya ilişkisi (Fanatik ve Fotomaç örneği)

Abstract

ÖZETTürkiye'de futbol fanatizmi ve Medya ilişkisini konu alan bu çalışma, Fanatik ve Fotomaç gazetelerinin analizine dayanmaktadır. İletişimin temel taşıyıcısı olan dil, hem toplumsal kurum hem de bir değerler dizgesidir. Dil, sözcüklerden ve bu sözcüklerin belli dilbilgisi kurallarına uygun olarak dizilmelerinden oluşur. Bu doğrultuda bir sözcük bir bakıma kastettiği şeyin yerine geçen bir göstergedir. İletişim, modern toplumlarda bir iktidar aracı haline gelmiştir. Bu iktidar aracındaki ilişkilerin hangi koşullar altında gerçekleştiğini Habermas'ın ideal söz durumunu kullanarak ortaya çıkarabiliriz. Bu çalışmanın argümanlarının dayandığı kuramsal temel, bir söylem olarak ideolojinin spor gazetelerinde (Fanatik ve Fotomaç'ta) nasıl kurgulanmakta olduğunu ortaya koymaktır. Spor gazetelerinin analizi sosyal bir analizdir, bu metinler aracılığıyla söylemin içinde saklı ideolojileri bulabiliriz. Gazete textleri çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Herhangi bir ideolojinin yeniden üretiminde çok katmanlı yapının öğelerinden herhangi biri kullanılabilir. Medya, Türk toplumunda futbol aracılığıyla şiddet kültürünü yeniden üretilmesinde göze çarpan en önemli kurumdur ve medyanın söylem pratikleri temel olarak şiddet kültürünü belirli ideolojiler aracılığıyla üretmektedir. Medya söylemlerinin futbolla ilgili temel ideolojik araçları milliyetçilik ve cinsiyetçilik çerçevesinde belirlenmektedir. Futbol söylemlerinin milliyetçilik ve cinsiyetçilik ideolojilerini kurgulamaları temel olarak söylemlerin şiddet unsurlarını farklı şekillerde biraraya getirmeleriyle mümkündür. Araştırmamızda bu argümanlar gazete metinlerine dayanan betimsel ve eleştirel analiz sonucunda doğrulanmıştır. Avrupa Kupası ve milli maçlarda milliyetçi boyut ön plana çıkartılır. Türk takınılan `bizi` temsil ederken, yabancı takımlar `onlar`ı oluşturmaktadır. Medya bu maçlarda milliyetçiliği ana tema olarak kullanırken, alman sonuca göre şiddet içermekte olan ve içinde sexism barındıran söylemleri de kullanabilmektedir. Türk futbol medyası dört büyük kulübün taraftarlarına yönelik yayınlarda bulunmaktadır. Bunun için medyayı asıl uğraştıran da bu kulüplerin birbirleriyle oynadıkları maçlar olmaktadır. Medya bu maçlarda fanatik bir dil kullanarak her iki tarafı da incitmeden yayınma devam etmek zorunda kalır. 175

ABSTRACTThis study dealing with the fanaticism and its relation with the media, depends on the analysis of two news papers namely Fanatik and Fotomaç. The language as a basic tool of communication is not only a social institution but also a chain of values. Language consist of the words and the arrangement of them according to certain grammer rules. In this respect a word, in a way, a signifier replacing an image that is meant to be. In Modern Societies communication has become a means of power. Using Habermans' ideal word we can find out under which circum stances these relations have been occured. The theoric structure on which the arguments of this study based is to prove how ideal as a discourse is reconstructed in these sport magazines. (Fanatik and Fotomaç) The analysis of sport magazine articles is a social analysis, so using these articles we can find out ideologies hidden within the text. New paper texts may consist of too many layers. In reproducing (reconstructing) any ideal, any segment of this many layered structure can be used. In Turkish society the media is one of the very important institutions to reproduce the violence through football games, and here the media's discourse practice is mainly to reconstruct the violence culture by the help of certain ideologies. The basic ideologic of media's discourse is determend by patriotic and sexist frames. Basicly, the discourse of football brings together the different aspects by reconstructing violence in patriotic and sexist ideologies. In our study these arguements are proved by scientific criticism and analysis of the sport magazine articles. European cup finds and national football games also bring out the patriotic dimension. While Turkish teams representing `as` the foreign teams represent the `others`. Media not only uses patriotism as the main theme, it also uses the sexist discourses including violence press targets the supporters of four major football teams. For this reason the main concern of the media has been always the games when these major themes are corresponding. Without upsetting the both supporters of these teams media continues puslishing articles by using generally these fanatic discourses. ` rfisss^