Anlam ve yorum açısından hadislerdeki nehiyler

Abstract

Şer'î deliller hiyerarşisindeki konumu ve bağlayıcılığı özellikle Hz. Peygamber'in vefatından sonra tartışılmaya başlanılan sünnetin bir bölümünü Hz. Peygamber'in nehiyleri oluşturmaktadır. Bu çalışmada anlatım özellikleri ve bağlayıcılık açısından hadislerdeki nehiylerin anlam ve yorumu üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde Hz. Peygamber'in dindeki otoritesi bağlamında sünnetin bağlayıcılığı konusu işlenmiştir. Bu doğrultuda ilk dönemlerden itibaren yapılan sünnet tasnifleri ve bağlayıcılık yorumları üzerinde durulmuştur. Bölüm sonunda ise Kur'an-ı Kerim ve hadislerde Hz. Peygamber'in nehiy yetkisi ile ilgili nasslar değerlendirilmiştir. İkinci bölümde nehiy kavramı ve mahiyetine değinildikten sonra Allah Rasûlü'nün kullanmış olduğu dilin özellikleri doğrultusunda nehiy eyleminde kullanmış olduğu ifade kalıpları örnek hadislerle anlatılmıştır. Üçüncü bölümde sahabeden itibaren günümüze kadar hadislerde yer alan nehiylere yaklaşımlar incelenmiştir. Bu incelemede kronolojik olarak ilk olarak nehiylerle ilgili sahabenin yaklaşımına, tasnif dönemi bab başlıklarına, şârihlerin nehiy yorumlarında kullanmış oldukları ifade şekillerine dair örnekler verilmiştir. Ardından hadis tasnifinde `evâmir ve nevâhi` şeklinde tanımladığımız literatürde nehiylerin nasıl anlaşılıp yorumlandığı üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Hz. Peygamber'in nehiylerinin bağlayıcılığı ile ilgili görüş belirten ulemanın tespitleri dile getirildikten sonra, Allah Rasûlü'nün terkleri ile nehiyler arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Dördüncü bölümde nehiylerin anlam ve yorumunda izlenmesi teklif edilen metot tartışılmış, beşinci ve son bölümde ise teklif edilen metotun pratikleri sunulmuştur.

The Prohibitions of Prophet constitutes a part of sunnah which started to be discussed its position and obligation in evidence hierarchy of sharia especially after the death of Prophet. In this study focused on the understanding and interpretation of prohibitions in hadiths in terms of narrative features and obligation. In first part dealed with the obligation of sunnah in the context of authority of Prophet in Religion. Also, focused on classification of sunnah and obligation comments which maked from earliest times. In the end of the part evaluated texts in the Quran and hadiths about prohibition authority of Prophet. In second part told forms of expression used by Prophet in his prohibition action according to language used by Prophet after the touching on concept of prohibition and its content. In third part examined approaches to prohibits in hadiths from Companions to the present day. In this examing exemplified firstly for approach of Companions, subject headind in classification period and forms of expressions used by hadith expositories chronologically. After, focused on how to be understanding the prohibitions in literatur we defined by `evamir` and `nevahi` in hadith classification. In this part tried to determining the relationship between abandonments of Prophet and his prohibits also the telling about determations of scholars in obligation of Prophet's prohibits. In fourth part be discussed the method which proposed in understanding and interpretation of prohibits and in fifty part be peresented examples about this proposed method.