İslam Muhakeme Hukukunda tek şahit ve yeminle hüküm

Abstract

Hangi hukuk sistemi olursa olsun muhakeme kısmı büyük önem taşır. Bu konuda toplumsal adaletin sağlanması ve insanların haklarının korunması için muhakeme mercilerine büyük görevler düşmektedir. Bir hak iddia eden kimse kendi hakkını savunurken karşıdaki kişiyi de töhmet altında bırakmaktadır. İşte bu yüzden muhakeme hukukunda ispat vasıtaları büyük önem taşımaktadır. İslam muhakeme hukuku da gerek hakkın korunması gerekse töhmet altında kalan kişinin hakkının korunması amacıyla iddianın ispatlanmasını istemiştir. İslam muhakeme hukukunun temelinde, Hz. Peygamber'in (a.s) de bizzat uygulamış olduğu `Delil getirmek davacıya, yemin etmek davalıya düşer.` kaidesi yer alır. Delil getirmekten kasıt o dönemi göz önüne aldığımızda, genel olarak şahit getirmektir. İspat için belirli bir şahit sayısı, ayet ve hadislerde net olarak belirlenenler hariç İslam hukukçuları arasında ihtilafa sebep olmuştur. Çalışmamızın konusu olan tek şahit ve yeminle hüküm meselesinde Hanefiler ve diğer mezhepler arasında ihtilaf olmuştur. İhtilafın kaynağı ise, bir ayetin ve hadisin uygulanması üzerinde oluşan farklılıktır.Anahtar Kelimeler: Şahit, Yemin, İspat, Muhakeme

Part of judiciary is crucial in every legal system. Judiciary institutions have great responsibility for protecting the rights of the people. A person who seeks their right implies the wrongdoing of the one opposite of themselves. For this reason the means of proof carry great importance in judgement law. Islamic judgement law asks for proof, to protect the rights of both the claimant and the defendant. The principle `To bring proof is on the plaintiff, to take an oath is on the defendant.` applied by the prophet (SAW), lies at the foundation of Islamic judgement law. To bring proof in that period meant to bring witnesses. The number of witnesses necessary to prove a claim have been cause for disagreement among the scholars of Islamic law, except for the cases where the number is spelled out in Qur'an or the hadith. The subject of this work, verdict with only witness and assertory oath, is a point of disagreement between the Hanafi madhab and the majority of Islamic law scholars. The source of the disagreement is difference in application of an ayat and a hadith.Key Words: Witness, Oath, Proof, Judiciary