İmam Rabbani`nin Şîa eleştirisi

Abstract

Hz. Peygamberin vefatından sonra dinî-siyasî ve itikadî ayrışmalarla ortaya çıkan İslam düşünce ekollerinden Ehl-i Sünnet ile başta Şîa olmak üzere birçok fırka arasında iddia ve reddiye eserleri telif edilmiştir. Bu reddiye geleneği Sünnî Tasavvufî telakkide de karşılık bulmuştur. Nitekim tasavvufçu kimliğine sahip olmasına rağmen İslam toplumunda derin siyasî izler bırakan İmam Rabbanî de 17. yüzyılda Hindistan ve çevresinde bu tartışmalara ka-tılmıştır. Biz de bu çalışmamızda özgün tasavvufî düşüncesiyle çığır açan Nakşibendî ve Ehl-i Sünnet mensubu İmam Rabbanî'nin `Redd-i Revafîz` ve` Mektubat` adlı eserlerini referans alarak onun Şîa ile ilgili değerlendirmelerini tahlil ettik. İslam Mezhepleri Tarihi bilim dalı bünyesinde yaptığımız bu çalışmamızda Ehl-i Sünnet ile Şîa arasındaki problemlerden sadece İmam Rabbanî'nin ele aldığı konuları işleyerek onun Şîa'ya yaklaşımını ve tavrını ortaya koymaya çalıştık. Bu iki fırka arasında tartışmaların en çok yoğunlaştığı hadiselerin başında Kırtas hadisesi, halife seçimi, sahabeyi teberri, Usame'nin ordusu, Hz. Peygamberin mirası, sahabe arasındaki savaşlar ve Ehl-i Beyt mesele-lerinin geldiği söylenebilir.Tez çalışmamızın sonunda tasavvufî düşüncede mezhep algısının İmam Rabbanî örne-ğini, hangi temeller üzerinde şekillendiğini, o dönemde Ehl-i Sünnet ile Şîa arasında en çok tartışılan ve öne çıkan ihtilaflara olan yaklaşımını değerlendirdik.Anahtar Kelime: İmam Rabbanî, Sahabe, Ehl-i Beyt, Ehl-i Sünnet, Şîa

Among many sects, particularly Shi'a and Sunni, emerged with religious-political and theological dissidences after the Prophet Mohammad's death, claim and refusal works have been published. This refusal tradition has found its way also in Sunni Sufi viewpoint. Indeed his sufi identity, Imam Rabbani, who had left deep political traces in the Islamic society, also attended these debates in India and its around in the 17th century. We have analyzed his Shi'a evaluation in this work based on `Redd-i Revafîz` and ` Mektubat` books of Imam Rabbani, a member of Ahl al-Sunnah and Naqshbandi, who marked an era with his unique sufi views.In this study we worked within the islamic sects history discipline, we have tried to demonsrate his attitude and approach towards Shi'a by processing the issues only covered by Imam Rabbani among the problems between Shia and Sunni. Qırtas incident, election of kha-lifa, teberri from sahaba, Osama's army, the prophet's legacy, the wars among sahaba and Ahlul Bayt issues can be seen as the most focused discussions between these two sects.At the end of our thesis study, we evaluated Imam Rabbani example of sectarian per-ception in Sufi thought and which basis it's formed, his approach to conceptual conflicts between Shi'a and Ahl al-Sunnah.Keywords: Imam Rabbani, Sahaba, Ahl al-Sunnah, Ahlul Bayt,Shia