15-16. yüzyıllarda Bergama kazası

Abstract

M.Ö. VTIL yüzyıldan itibaren Batı Anadolu'da önemli bir iskan merkezi olan Bergama, bu özelliğini Bergama krallığı, Roma ve Bizans imparatorlukları devrinde de devam ettirmiştir. 1071 'den sonra Türk yerleşim alanlarından birisi olmuş, XIV. Yüzyılın başlarında tamamen Türk hakimiyetine girmiştir. Tahrir defterlerine göre XV. yüzyıl sonlarında Bergama'da 34 mahalle ve bir zımmî cemaatten oluşan 1.339 neferlik vergi nüfusu kayıtlıdır. Şehir nüfusu XVI. yüzyılın ilk yarısında 1.517, 1573 yılında ise 2.476 nefere ulaşmıştır. XVI. yüzyılın ilk yarısında 5.190 nefer olan kaza nüfusu 1573' de 7.877'ye yükselmiştir. Şehrin iktisadi olarak önemli bir yerleşim yeri olduğu, XVI. yüzyıl başlarında vakıfların mülkiyetinde ve gelirleri vakıflara ait 254 dükkan sayısının aynı yüzyılın sonlarına doğru 387 olmasından anlaşılmaktadır. Kaza nüfusunun önemli bir bölümü kırsal kesimde yaşamakta ziraat ve hayvancılıkla geçinmektedir. Bergama ekonomisinde hububat, bağ ve bahçe mahsulleri ilk sıralarda yer almaktadır.

Bergama has been an important settlement center in Western Anatolia since the Vlllth century (B.C.) and also maintained this feature during the periods of the Pergamon Kingdom, Roman and Byzantine Empires. The city became a Turkish settlement after the 1071 (A.D.) and it was captured completely by the Turks at the beginning of the XTVth century. According to the register books (Tahrir Defters), there were 1.339 tax paying individuals, which consisted of 34 quarters and a non-muslim community in Bergama towards the end of the XVth century. The population of the city reached 1.517 tax payers in the first half of the XVIth century and 2.476 in 1573. The total population of the entire region (kaza) was 5.190 individuals during the first half of XVIth century and the number reached 7.877 in 1573. The importance of the city, in terms of economy, can be understood from the number of the shops which were owned by the waqfs and paid their taxes to pious organizations; numbered 254 at the beginning of XVIth century and 387 towards the end of the same century. Most of the population were living on the rural areas and earning their livelihoods by means of farming and cattle breeding. The grains and crops of vineyards and orchards took the first place in the economy of Bergama.