Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesi`nde bulunan kemer tokaları

Abstract

Geçmişi, sosyolojik, psikolojik durumlar, kültürler arası etkileşimler, dini düşünceler ve ekonomik durumlar gibi birçok unsur hakkında bilgi içeren eserleri inceleyen sanat tarihi araştırmalarında maden sanatı önemli bir yer teşkil etmektedir. Yüzyıllardır hem kullanım eşyası hem de süs eşyası olarak kullanılan madeni eserler içerisinde kemer tokaları mühim bir yer edinmiştir. Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesi'nde bulunan kemer tokalarının 50 âdeti form, bezeme ve ikonografik olarak değerlendirilmeye alınmıştır. Bronz olan bu eserlerin 49 âdeti dikdörtgen formunda olup bir âdeti oval formdadır. Bu eserlerin bezemelerinde 36 aslan, 4 pegasus, 4 grifon, 2 hayvan mücadele sahnesi, 2 tavus kuşu, 1 ejder ve 1 de kuş figürü bulunmaktadır. Eserlerin dönemleri ise kesin olarak bilinememektedir. Yaklaşık dönem tespitinde bulunabilmek için dönemi ya da buluntu yeri net bilinen eserlerle yapılan karşılaştırmalar neticesinde söz konusu eserlerin 49'unun ortaçağ dönemi 1'inin ise Selçuklu dönemi olduğu tespit edilmiştir. Benzer form, bezeme ve figürlere sahip eserler ortak coğrafi bölgede yaşamış milletler tarafından kullanılmıştır. Bu nedenle menşei hakkında kesin bilgiler olmayan eserler için kesin yargıya varmak güçtür. Tarihi kesin bilinen eserlerin incelediğimiz eserlerle olan yakınlıkları neticesinde daha yaklaşık yargılara varmak mümkün olacaktır.

The art of the metal working is a field that examines metal objects in terms ofhistory of art. Our research area, belt buckles constitutes an important place in the smallobjects of the art of the metal working. 50 pieces of belt buckles in the Kayseri SelçukluUygarlığı Museum is reviewed for decorations on the buckles, iconographic structureand form of these buckles. All the belt buckles are made of bronze. 49 of the reviewedbelt buckles have rectangular form. And the rest one has oval form. On these artworks36 pieces of them have lion figures, 4 pieces of them have pegasus figures, 4 pieces ofthem have griffon figures, 2 pieces of them have animal fight scenes, 2 pieces of themhave peacock figures, one of them has dragon figure and one of them has a bird figure.The exact periods of the artworks are unable to determine. The artworks are comparedwith artworks that their period or provenance is known to determine approximate periodof them. As a result of this comparison it is determined that 49 of the reviewed beltbuckles belong to the Medieval Period and one of the reviewed belt buckles belongs toSeljuk period. The artworks that have similar forms, decorations and figures are used bynations lived in common geographic area. Therefore it is difficult to reach a definitivejudgment for the artworks that do not have exact information about its provenance. Bycomparing with artworks that have exact information about their provenance, it ispossible to have an approximate idea about the artworks' period