7-12 yaş grubu çocuklarda aileyle ilgili kavramların oluşmasında televizyon reklamlarının etkisi

Abstract

ÖZET Son yıllarda televizyon ve diğer kitle iletişim araçları, çocuklar ve gençler üzerinde son derece değişken ve çoğunlukla ihmal edilen en önemli etkiyi yaratmaktadır. Reklamların ortaya çıkmasından bu yana, şikayetler ve kaygılar ileri boyutlara ulaşmıştır. Toplumda reklamların güçlü etkilere sahip oldukları görülmektedir. Özellikle televizyon seyreden çok sayıdaki bireyi sürekli olarak etkilediği ortaya çıkmaktadır. Kitle iletişim araçları dönemin doğuşu ve gelişimi, yaşamı yönlendiren yeni teknolojilerin ortaya koyduğu sonuçlar hakkında toplumu düşünmeye ve tartışmaya sevketmektedir. Bireysel yaşamda ve bütünüyle toplumda çeşitli alanlardaki etkilerini görmek mümkün olmaktadır. Çocuklara yönelik reklam konusu, uzun zamandır son derece şiddetli tartışmaların yaşandığı bir konu olmaktadır. Bir kısım insanlar çocuklara yönelik, özellikle televizyondaki herhangi bîr reklamın, onlar için uygun olmadığını ifade ederken, pek çok kişi reklamcılığın dürüst olarak uygulandığında çocukları, yetişkinler gibi bilgili ve bilinçli tüketici olma yolunda hazırlayan, olgunlaşma sürecinin kaçınılmaz bir parçası olduğu düşüncesini taşımaktadır. Her çocuk farklıdır. Çocukların algdama düzeylerinin farklı olduğu görülmektedir. Yaş faktörü, gelişime bağlı farklılıkların bir göstergesi olarak, çocukların reklam mesajını algüamalannda önemli bir etken olmaktadır. Yapdan çalışmalar, çocukların reklamlara aşırı derecede maruz kalmaları ve gelişen bilişsel olgunluklarının sonucu olarak, televizyon reklamlarını ve onların ikna etme amacını kavramalarının yaşla birlikte arttığını ortaya koymaktadır. Reklam mesaj um içeriğini anımsamaları da, yine yaşa bağlı olarak artmaktadır. Bununla birlikte, reklamlara gösterilen dikkatin, çocuklar büyüdükçe azaldığı ortaya çıkmaktadır. Yetişkinlere yönelik ürünlerin reklamlarına maruz kalma, çocukların yetişkin dünyasma bakış açılarınıönemli ölçüde etkilemektedir. Aile, bir çocuğun yaşamındaki en önemli faktördür. Çocuklar, televizyon ekranında çeşitli aile tipleriyle karşılaşmaktadır. Televizyon reklamlarında annelerin, genel anlamda meslek sahibi roller yerine, ev hanımı gibi dar ölçülerde ve kalıp tiplerde yansıtıldıkları görülmektedir. Televizyon ekranında çoğunlukla, genç, güzel bir anne, sevimli, hoşgörülü bir baba ve mutlu çocuklardan oluşan bir aile portresi çizilmektedir. Çocukların farklı bir aüe ortamına sahip olmaları ölçüsünde, ekranda yansıtılan kalıp tipler ve aüe modellerinin etkilerinin zayıf olduğu ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte, çocuklar artık televizyon reklamlarında çalışan bir anne ve ev işlerine yardımcı bir baba modeli görmek istemektedir. Sonuç olarak, çocukların edindikleri ailesel yorumlar, aileleriyle ilişkileri ve onlarla ilgili gözlemler, televizyon konusunda çok farklı deneyimlere sahip olmalarına neden olmaktadır. Bu tür farklılıklar, içeriğin algılanmasında televizyonun etkisinin gücünü ve yapısını belirlemekte önemli bir rol oynamaktadır.

ABSTRACT Television and other media represent the single most important modifiable and neglected influence on children and adolescents in the last years. Ever since the dawn of advertising has a strong impact on society. It really influences a very large nuimber of people watching TV constantly. The birth and growth of the media age have prompted society to think about the consequences of new technology. The creation of media has given us great power and knowledge - yet we see its ramifications in our personel lives and in society as a whole. More spesificaUy, many people feel that advertising has had great negative consequences. Advertising to children has long been a hotly debated topic. While some people feel that any advertising to children -especially on television- is inappropriate, most believe that fair advertising is a necessary part of the maturation process, preparing youngsters to be knowledgeable and discerning consumers as adults. Every child is different Children have various levels of perception. Age, as an index of developmental differences, is an important component in how able children are to deal with commercial information. Studies indicate clearly that children's comprehension of television advertising and its persuasive intent increases with age, presumably as a result of their increased exposure to, and experience with, commercials and of their greater cognitive maturity. Their recall of content also increases with age. However, attention to advertising decreases as children grow older. Children's exposure to adult products in advertising may influence their perspective of the adult world. Family is the most important factor in a child's life. Children see several kinds of families on TV screen. In general, mothers are portrayed in narrow, stereotyped roles (such as homemakers or secretaries, not in career - oriented roles) in TV commercials.A young, beautiful mother, a likeable father and happy children are often represented on television. If children have a different familial environment, the effects of stereotypes and family patterns are not that strong. However, children want to see a working mother and a father helping household chores. In conclusion, children who receive parental comment, input, and supplementary information and interaction have a very different experience of television viewing. Such differences in the viewing contexts play an important role in determining the strength and nature of television's impact.