Türkiye-İtalya ilişkileri (1930-1950)

Abstract

ÖZET Turk - İtalyan ilişkileri, Türklerin Anadolu'yu yurt tutmaya başladıkları XI. yy. 'a kadar götürebilir. Daha çok ticari ve askeri alanda etkisini gösteren bu ilişkilere XVI.yy.'da kültürel alandaki faaliyetlerde dahil olacaktır. Yaklaşık 100 yıllık bir sönük dönemi müteakip 1854 Kırım Savaşı ile başlayan, yeni dönem Türk - İtalyan ilişkileri kısa süre sonra çatışmaya dönüşmüştür. 1870'de Birliğini sağlayan İtalyanların sömürgeciliğe yönelmesi Trablusgarp, Adalar Denizi vs.'de Türk - İtalyan çatışmalarını da beraberinde getirdi. Bu çatışma I. Dünya Savaşı boyunca yerini belirli bir gerginliğe bırakmıştır. Mondros Mütarekesinden sonra İtalyanların bir kısım Anadolu topraklarını işgallerine rağmen Türk - İtalyan ilişkileri çatışmadan uzak bir şekilde genellikle siyasi, iktisadi, sosyal ve kültürel alanlarda karşılıklı alışverişlerle II. Dünya Savaşı öncesine kadar gelişerek devam etmiştir. Ayrıca Türkiye, İtalyan sömürgeciliğin sebep olabileceği tedbirleri en iyi şekilde almış ve bölge devletleri nezdinde de moral bir destek oluşturmuştur. Bu arada Türkiye'nin Boğazlar'm statüsünü de kendi lehine değiştirmeyi başararak ve özellikle Atatürk'ün kişiliğinde büyük bir saygınlık kazandığı görülmektedir. Ona rağmen 1938-1944 yılları arasında Türk - İtalyan ilişkileri tarihinin en sönük dönemini yaşamıştır. 1946'dan itibaren tekrar canlanmaya başlayan sözkonusu ilişkiler geçmişteki seviyesine ancak Türkiye'nin Nato'ya üye olduğu 1952 olduğu 1952 yılından sonra ulaşmıştır.

ABSTRACT Turkish - Italian affairs dates back to Xl.'th centuruy when Turcs begin to come to Anatolia. Also cultural activities would be included to the relations Which were going on until XVI'th century on commercial an military field. After 100 years of inactive phase, beginnig with War Crimea in 1854, Turkish - Italian relations turn to conflict. After building their own union in 1870, Italian's beginning to Colonization, for example in Tripoli and Aegean Sea ignited Turkish - Italian conflict. This conflict left its place to prominent tension during World War I. In spite of Italian's occupation of some regons in Anatolia after Armistice Mondros, Turkish - Italian relations have been continued by improving in social cultural, politic, economic fields until World War II. Apart from that Türkiye has taken some measures againts Italian Colonization and provided moral support to the countries in the region, m these times, Türkiye managed and changed the status of the straits on the isde of Türkiye. It is seen that Türkiye has gained great honor, especially with the personality of Atatürk. In spite of these, Turkish - Italian relations exited in the lowest level between 1938-1944. The relations, which beginned to advance after 1946 have reached to previous level after Türkiye became NATO member in 1952. fji&isJf ?.JJL*