Corci Zeydan`ın İslam medeniyeti tasavvuru (İslam Medeniyeti Tarihi kitabı bağlamında)

Abstract

İslam kültür ve medeniyetinin İslam tarihi sahasında görünür hâle gelmesi, son yüzyılların en önemli çalışmaları arasında yer almaktadır. Müsteşriklerin İslam medeniyeti tarihine yoğun ilgileri ise bu önemi artıran gelişmelerdendir. XIX. yüzyılın sonları ile XX. yüzyılın başlarında Mısır'da yaşamış olan Corci Zeydan da İslam medeniyeti tarihine ilgi duyan yazarlar arasındadır.Corci Zeydan'ın yazmış olduğu İslam Medeniyeti Tarihi adlı eser, tebriklerin yanında tenkit de almış bir kitaptır. Araştırmalarımız neticesinde; seküler bir Arap milliyetçisi profili çizen Zeydan'ın, İslam medeniyeti adına ortaya koymuş olduğu değerlendirmelerin bütüncül bir bakış açısı ile tahlil ve tenkite ihtiyacının olduğu gözlemlenmiştir. Bu ihtiyaçtan yola çıkarak eserin tamamı üzerinde bir değerlendirme yapılarak, müellifin İslam medeniyet tasavvuru ortaya konulmaya çalışılmıştır. Mensubiyeti olmayanın mesuliyeti olmaz sözünden hareketle, yazarın İslam medeniyetini benimsediği söylenemez. Zira Zeydan, İslam medeniyetinin merkezinde yaşamış olmakla birlikte oryantalistlerden çokta farklı bir anlayış ortaya koyamamıştır. Hâsılı resmettiği İslam medeniyeti, oryantalist bakış açısının bir eseridir.

Becoming visible the Islamic culture and civilization in the field of Islamic history takes part among the most important explorations in the recent centuries. Orientalists' great interest in the Islamic civilization history is one of these developments that enhance its importance. Corci Zeydan who lived in Egypt by the end of 19th century and the beginning of 20th century is one of the writers who're interested in Islamic civilization history.The work so-called Islamic Civilization and History written by Corci Zeydan is a book that has taken criticism as well as gratulations. In the consequence of our researches, it has been observed that the considerations revealed by Zeydan who made an impression of a secular Arabic profile needs analysis by the holistic view. On the basis of this requirement the editor's Islamic civilization realization has been tried to be revealed by assessing and criticising entire of that work.It can not be said that the author assimilates the Islamic civilization based upon the word `The one does not have affiliation does not have liability`, Zeydan could not reveal a conception not all that different than the other orientalists' although he lives in the centre of Islamic civilization. Shortly and precisely, the Islamic civilization he depictures is a fully a work of an orientalist perspective.