Yeni iletişim teknolojilerine örgüt yapısı içinde uyum sorunu

Abstract

TÜRKÇE ABSTRACT Teknolojik gelişmelerin tarihi incelendiğinde, her çağın sosyal yapısı üzerinde köklü etkilere neden olan belirli teknoloji kategorilerinin olduğu görülecektir. Sulama ve toprağı işleme için kullanılan ilkel teknikler tarım devrimini ve toplumunu, başlangıçta buhar, daha sonra da fosil yakıtların gücüne dayanarak çalışan makineler sanayi devrimi ve toplumunu ortaya koymuştur. Bugün ise yeni iletişim teknolojilerinin benzer bir toplumsal dönüşüm başlattığı öne sürülmektedir. Toplumsal gelişme üzerinde böyle köklü etkilere sahip teknolojilere jenerik (yayılgan-kapsayıcı, merkez bölge veya çekirdek) teknolojiler denilmektedir. Sanayi devrimiyle bilimsel ve akılcı ilkelere oturtulmaya çalışılan yönetim ve örgütlenme anlayışları bugün yeni iletişim teknolojilerindeki gelişmelere uygun olarak köklü bir değişim geçirmeye başlamıştır. Esnek üretim/esnek örgüt bugün içinde yaşadığımız bu sürecin ana karakterini oluşturmaktadır. Bilgisayar ağları, iletişim uyduları, yönetim enformasyon sistemleri, otomasyon sistemleri, iletim teknikleri gibi iletişim kavramına dayanan yüksek teknolojiler esnek üretim/esnek örgütün oluşmasını ve gelişmesini sağlamaktadır. Dijital yöntemlerle veri işleme ve iletme tekniklerinin birçok farklı işe uygulanabilirliği, örgütlerin yönetsel ve hiyerarşik yapılarının, işgücü özelliklerinin, örgütsel iletişim ve üretim sistemlerinin daha esnek olmasını sağlamıştır. Bütün ekonomik sektörlerde olduğu gibi televizyon yayıncılığı alanında da benzer örgütsel etkileri gözlemlemek mümkündür. Televizyon istasyonları büyük ölçüde iletişim teknolojilerine dayalı bir üretim ve yayın alt yapışma sahiptir. Son yıllarda dijital yayıncılık teknolojileri olarak adlandırılan yeni iletişim teknolojileri televizyon örgütlerinde de köklü değişikliklere neden olmuştur. Bu teknolojik gelişmeler beraberinde belli sosyal uyum problemlerine neden olmaktadır. Bu nedenle, bu tez çalışması boyunca yeni iletişim teknolojilerinin etkileri ve bu etkilere uyum sağlamak üzere örgütsel tepkiler analiz edilmektedir. Çalışma önce genel olarak örgütsel uyum problemlerini incelemektedir. Sonra da televizyon istasyonlarının örgütsel yapıları üzerine odaklanmaktadır. Sonuç olarak televizyon istasyonları için bir esnek örgüt tanımı verilerek, yeni teknolojilerindeki gelişmelere uyum sorunu için bir model çözüm oluşturulmaktadır.

ENGLISH ABSTRACT It is possible to recognize that there are certain technological categories which have deep impacts on social structure of every era along the history of technological evolution. Primitive irrigation and cultivation techniques brought into existence the Agricultural Revolution and Society. The machines that works with the energy of firstly steam power, afterwards fossil fuels created the Industrial Revolution and Society. Nowadays, it is predicted that new communication technologies started a new revolution called Post-Industrial, Information or Knowledge Society. Such technologies which have fundamental effects on social change are called generic (pervasive-generic, heartland or core) technologies. Administrative and organizational perspectives which have been referred to scientific and rationalist principles during the Industrial Revolution started a new transformation in the accordance of new communication technologies in our age. Flexible manufacturing/flexible organization is the main characteristics of this process. High technologies which depend on the communication concept such as computer networks, communication satellites, administrative information systems, automation systems, transmission techniques obtain the formation and development of flexible manufacturing/flexible organization. Applicability of digital data processing and transmitting in many different fields gave the chance of flexibility on the administrative and hierarchical structures, manpower characteristics, organizational communication and production systems of organizations. It is possible to observe the same effects on the television broadcasting sector as seen on all economical sectors. Television stations have production and broadcasting infrastructures which are mainly depending on the communication technologies. The new communication technologies called digital video broadcasting technologies started changing the organizational structure of television broadcasting companies in recent years. Advances in the communication technologies cause social adaptation problems in organizations. Therefore, effects of new communication technologies and organizational reactions to these effects for adaptation are analyzed all along 4^` (this) thesis. This thesis firstly examined general organizational adaptation problems. Then, im^focused on organizational structure of television stations. A definition of flexible organization for a television station is designed as a model solution for adaptation to new communication technologies.