İbn Teymiyye`nin aşırı Şiî fırkalara yaklaşımı

Abstract

İbn Teymiyye, görüş ve eleştirileriyle İslâm Düşüncesinde iz bırakan selefi bir âlimdir. Onun düşünceleri ve siyasi teorisi kendi yaşadığı dönemde fazla rağbet görmese de, ölümünden yüzyıllar sonra bazı fırkalara (selefilik, Vehhâbîlik) ve bazı devletlerin (Suud Ailesinin) kuruluşunda etkin rol oynamıştır. Hatta onun fikirleri günümüzdeki İslâmî radikal örgütlerin çoğunu, fikirsel olarak beslemektedir.Ehl-i Sünnet `geleneği` ve `esercilerine` bağlılığıyla bilinen İbn Teymiyye ise Râfızî fırkalarına karşı tavrını net bir şekilde ortaya koymuş ve Gûlât-i Şia'yı, bâtınî görüşlerinden ve bâtınî inançlarından dolayı tekfir etmiştir.Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın önem ve amacıyla birlikte konusu ve metodu üzerinde kısaca durulmuştur. Birinci bölümde, İbn Teymiyye'nin ilmi hayatı, eserleri, hocaları, siyasi hayatı ve İslam tarihinde ortaya çıkan Mezheplerle olan yaklaşımı ele alınmıştır. Tezimizin ana konusunu oluşturan ikinci bölümde ise, Şia'nın ortaya çıkışı; tanımı, oluşumu, genel hatlarıyla Şiî fırkalarla birlikte, İbn Teymiyye'nin Şiâ-i Ulâ ve Gûlât-i Şia'ya dair görüşleri incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: İbn Teymiyye, Şia, Gulat.

Ibn Teymiyye is a Hanbali scholar who has had a profound influence on Islamic Tradition through his controversial views and criticism. Although his views and his political theories could not gain enough popularity at his time, they have played a central role in the emergence of some ideological movements (e.g., Salafism, Wahhabism) as well as the establishment of some modern-states (e.g., Saudi Arabia) many centuries after his death. Insomuch that Ibn Teymiyye's views have intellectually nourished contemporary radical Muslim movements.Ibn Teymiyye was known for his attachment to the Ahl-i Sunnah tradition, yet he took a clear stand against Rafidi groups, declaring the Ghulat Shia as disbelievers due to their excessive esoteric views and interpretations of Islam.Our study consists of two parts. The objective, importance, subject, and methodology of the research are briefly discussed in the introduction. Ibn Teymiyye's intellectual biography, his teachers, scholarly works, political life, and his relationship different schools of interpretation that emerged throughout the Islamic history are examined in the first part. The emergence of Shia, its definition, Ibn Teymiyye's views on the Shia groups in general, and his opinions on the Ghulat and Ula Shia sects in particular are explored in the second (main) part of our study.Keywords: Ibn Teymiyye, Shia, Ghulat.