Zeynüddin (v. 970/1653) İbn Nüceym`in Hâşiyetü Ala Câmi`i`l-Fusûleyn adlı eserinin tahkîk ve değerlendirilmesi

Abstract

İbn Kadî Simâvna'nın (v. 823/1420) kaleme aldığı Câmiu'l-Fusûleyn adlı eseri İslâm Hukuku alanında önemli bir konuma sahiptir. Câmiu'l-Fusûleyn üzerine onlarca çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların pek çoğu yazma eser halinde kütüphane raflarında mahsur kalmaktadır. Bu eserlerin en önemlilerinden biri, çalışma konumuz Zeynüddin İbn Nüceym'in (v. 970/1653) Hâşiye 'alâ Câmiu'l-Fusûleyn'idir. Câmiu'l-Fusûleyn'de kısa ve öz olarak anlatılan konular Hâşiyetü Câmii'l-Fusûleyn'de ayrıntılı bir biçimde bazı kaynaklara da atıf yapılarak ele alınmıştır. Kitapta her hükmün kaynağı (müellif/eser), isim veya rumuzuyla gösterilmiştir. Eserde Câmiu'l-Fusûleyn'den farklı olarak ekseriyetle Hanefi mezhebi baz alınmıştır.Çalışmamız dirase (araştırma), tahkik ve tahlil (değerlendirme) bölümlerinden oluşmaktadır. Birinci bölümde İbn Kâdî Simavna ve İbn Nüceym'in hayatı, hocaları, öğrencileri, çocukları, eserleri ve kendileri ile ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilm-iştir. İkinci bölümde ise, Câmiu'l-Fusûleyn'in tanıtımı ve İbn Nüceym'in Hâşiyetü Câmii'l-Fusûleyn'inin tahkik ve tahlîli sunulmuştur. Metin, eserin Süleymaniye, Kayseri Raşid Efendi, Konya Bölge Yazma Eserler ve Millet Kütüphaneleri'inde dört nüshası karşılaştırılmak suretiyle oluşturulmuştur. Hâşiyede geçen kitap, şahıs, isimleri ve Farsça ve Türkçe cümleler ile alakalı dipnotlarda açıklamalarda bulunulmuştur. Üçüncü bölümde de tahkîkli metin, karşılaştırması yapılan dört nüshadan ikişer sayfa eklemeler, sonuç ve bibliyografya ile tezimiz suna ermektedir.

The consequence named Jamiu'l- Fusüleyn (Camiu'l- Fusüleyn) which is written by Ibn Kadi Simavna (v. 823/1420) has an important position in the field of Islamic law. Alot of studies have been done on the Jamiu'l- Fusüleyn (Camiu'l- Fusüleyn). These studies have been taken their place in manuscripts shape on the shelves of library. One of the most important of these consequences is, our research topic is Haşiye ala Camiu'l- Fusüleyn which was written by Zeynuddin Ibn Nüceym (v.970/1653). The topics which were explained briefly and short in Jamiu'l- Fusüleyn (Camiu'l- Fusüleyn) have been discussed by attribute and refer to some sources in Haşiyetu Camii'l- Fusüleyn. The source (writer/consequence) of every sentence in the book is shown with a name or key (nickname). For the most part the Hanefi Sect has been taken as differently from the Jamiu'l- Fusüleyn (Camiu'l- Fusüleyn) in the consequence.Our consequence (work) consists of research, analysis and verification sections. About Ibn Kadi Simavna and Ibn Nüceym's life, the teachers, students, children, studies and works and researches which was done on them has been mentioned in the first section. In the second section, the introduction of Jamiu'l- Fusüleyn (Camiu'l- Fusüleyn) and the analysis & verification of Haşiye ala Camiu'l- Fusüleyn which was written by Zeynuddin Ibn Nüceym has been provided. It has been formed by comparison of four copies in the text, the work of Süleymaniye, Raşid Sir from Kayseri, manuscripts of Konya region and national libraries. The book, person, names and explanations related to the sentences in Persian & Turkish language has been provided in the footnote which was mentioned in the Haşiye. Four copies of comparision and investigation text has been added as two pages at a time in the third section.