Ahîzâde Abdülhalim Efendiʹnin tefsirle ilgili risâlelerinin tahkiki ve değerlendirmesi

Abstract

Yaptığımız çalışma yaklaşık olarak 400 sene önce bugünkü Rumeli bölgesinde Kazasker yapmış olan Ahîzâde Abdülhalim Efendi çok yönlü bir âlimdir. Bu anlamda söz konusu eseri seçmemizdeki sebep ise, eserin daha önce tahkikinin yapılmamış olması ve tefsir alanıyla irtibatlı olmasıdır. Tahkikini yaptığımız bu eser başta tefsir, akide ve dil bilimleri olmak üzere diğer ilimler hakkında da çok önemli malumatlar ihtiva etmektedir. Müellifimiz eserini on kısma ayırmaktadır. Bu bölümlerdeki ayetlerin çeşitli yönleriyle ele alınıp incelenmekte ve şerh edilmektedir. Dolayısıyla bu eserin tahkik edilerek gün yüzüne çıkarılması ilim ȃlami, özellikle de tefsir için önemli bir kazanım olacaktır. Taşıdığı önem sebebiyle eserin edisyon kritiğinin yapılıp değerlendirilmesi gerektiği açıktır. Bu ihtiyacı bir ölçüde gidermek amacıyla bu çalışma yapılmıştır.Çalışmamız bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın planı, amacı, yöntemi ile edisyon kritikte takip edilen yöntem ele alınmıştır. Birinci bölümde metin yazarı Ahîzâde Abdülhalim Efendi hakkında bilgi verilmiş; ikinci bölümde çalışmada ele alınan Ahîzâde Abdülhalim Efendiʹnin Tefsirle İlgili Risâlelerinin, geniş bir şekilde tanıtımı yapılarak değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ilgili eserin Tahkiki; çalışma, sonuç ve bibliyografya ile sona ermektedir.

This work in your hand is a thisis for master degree in Interpetation and it is a manuscript for investigation and study for the scientist how lived in time of the ottoman Empire on the 10 th century Hijri. He is scientist Abdul Halim Bn Mohammad Bn Noor Allah. well-known as Akhi Zadah the conslantionpolitan, who die in 1013 Hijri. Thus call Akhi Zadeh message thisis in Interpretation.This work will Investigation and study four messages he wrote in Interpretation. I collected them from A-Sulaimaniya library and ba-Yzid in istanbul, Alharam library in holy macca and other libraries. I divided this work to introduction and three semesters. two semesters for study part, one semesters for investigation part, summary and search result.study part include Authors life from his birth, origin, youth, aging and di, italso includes his political and socialistic life the accompanied includes the four massages that Akhi zadeh wrote them which are explanation the first part of sura Al -Anbiya, also verses from suratal-Nur and surat Al- Ahzab. with Allah blessing.