Şâfiî mezhebinde `kavl` ayrımı ve Nevevî tarafından tercîh edilen kavl-i kadîm

Abstract

İmâm Şâfiî'nin görüşleri kadîm ve cedîd olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Kavl-i kadîm; 1. Muârızı bulunmayan sahîh bir hadîsle desteklendiğinde, 2. Kavl-i cedîd kendisine aykırı düşmediğinde ya da kavl-i cedîd'de bahsi geçen meseleye hiç temas edilmemesi durumunda, İmâm Şâfiî'nin mezhebi sayılıp ona nisbet edilir ve bu görüş doğrultusunda fetvâ verilir. Ancak mezkûr iki durum dışında kadîm ve cedîd görüşlerin çatıştığı her meselede müftâ bih olan görüş, kavl-i cedîd olup kavl-i kadîm'in Şâfiî'ye nisbeti sahîh değildir.Nevevî, Râfiî ile beraber `Şeyhayn` olarak anılmış ve mezhebin ikinci kurucuları olarak telakki edilmiştir. Şeyhayn'ın görüşleri ve eserleri mezhebin görüşünü belirlemede sonraki Şâfiî fukahâsının başvurusuna eksen teşkil etmiştir. Bu sebeple ikisinin tercîhleri esas alınmıştır.Nevevî, diğer Şâfiî fakîhlerinden şu üç özelliği ile temâyüz etmiştir:1. Kavl ayrımınındaki tercîh faaliyetinin en önemli ismidir. Zira diğer Şâfiî fakîhlerin değil; onun tercîhi, mezhebin tercîhi olarak kabul edilmiştir.2. Öteden beri aktarılan mezheb kanaatlerine hatta Şâfiî'nin nass'larına dahi aykırı ictihâdlar sergileyerek mezhebin makas değiştirmesine neden olmuştur.3. Mezhepteki kaotik yapıyı senkronize bir yapıya kavuşturmuştur.Nevevî tarafından tercîh edilen yirmi altı kavl-i kadîm tespit edilmiştir. Ancak bunların tümü kavl-i cedîd'e aykırı kavl-i kadîm kategorisine dâhil değildir.Şâfiî, Kavl-i Kadîm, Kavl-i Cedîd, Nevevî, Tercîh, Fetvâ.

Opinions Imam Shafii are divided into two categories as previous and new. Previous, 1. Is adapted when it is supported by a hadith without opponent, 2. New is adapted when it is not contrary itself or in case when there is no contact about the issue which is mentioned in New and fatwa is given accordingly. But except the afore mentioned situation, for the issues which are conflicted, the opinion which was given fatwa is accepted as New and Shafii adaptation of previos is not true.Nawawi was called as `Two Sheikh` with Rafii and considered as the second founders of communion (madhhab). Works and opinions of Two sheikh were considered as an axis by Shafii canonist on determinig opinions of Shafii communion. For that reason both of their opinions were based.Nawawi has following three distinctions than the other Shafii canonist:1. Is the most important person on differentiation of opinion. Because not the opinions of other Shafii scholars were accepted but his preferences were accepted as the preference of communion.2. He provided contrary opinions which are maintained for a long time these opinions are even contrary to the nass (certain proofs) of Shafii so this situation cause the change of communion.3. He synchronized the chaotic structure of communion.26 previous preferred by Nawawi were detected. But not all them are included in previous category which are considered contrary to new.Shafii, Previous opinions, New opinions, Nawawi, Preference, Fatwa