İzmir ve çevre müzelerindeki cam eserleri

Abstract

ÖZET Türkiye'de Bizans Canı Sanatı üzerine yapılan araştırmalar oldukça sınırlıdır. Kazı buluntuları arasında taıilılendiı ilebilen tabakalardan çıkan cam eserler dışında Bizans cam eserleri hakkındaki bilgilerimiz yok denecek kadar azdır. Özellikle de Türkiye Müzelerinde sergilenmekte olan Bizans cam eserleri, aydınlatmaya yönelik olanlar ve bilezikler dışında tespit edilmemekte, ayrımı yapılamamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında İzmir çevresindeki pek çok müze için çalışma izni talep edilmiş ancak sadece üç müze için izin alınabilmiştir. Bu müzeler Efes, Ödemiş, Tire Müzeleridir. Adı geçen müzelerde toplam 124 eser üzerinde çalışılmış bulardan sadece 70 adeti tez kapsamında değerlendirilmiştir. Katalogumuzda yer alan bu eserlerin 69' u günlük kullanım için üretilen şişe, şişecik ve sürahilerden biri ise aydınlatma amaçlı çubuklu cam bir kandilden oluşur. Katalogda bulunan cam eserler mevcut kazı buluntuları, müze ve özel koleksiyonlarda sergilenen örnekleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Tez kapsamında amacımız Bizans günlük kullanım camının Batı Anadolu Müzelerdeki örneklerini tespit etmek, eğer yapabiliyorsak Bizans'a özgü bir form yada formlar belirlemek ve Batı Anadolu'da durum tespiti yapmaktır. Bu amaçla ve tez kapsamında yaptığımız çalışma sonucunda müzelerdeki cam eserlerin çoğunun buluntu yerinin belli olmaması satın alma yada devir ile müze koleksiyonlarına katılması, Bizans cam objelerinin tespitini zorlaştırmış ve Batı Anadolu Bizans camcılığı için kesin bir yargıya varmamızı engellemiştir. Değerlendirme yapılırken öncelikle kazı buluntuları göz önüne alınmış Anadolu ve Anadolu dışı örnekler karşılaştırılarak cam eserler sınıflandırılmaya çalışılmıştır. 136

ABSTRACT In Turkey, studies on Byzantium Glasiery are very limited. Except the excavation foundlings found in dated layers, detailed knowledge on glass work is not available. Excluding the objects used for lighting and the bracelets, the Byzantium glasiery displayed in Turkish museums cannot be dated and classified. For this research, permission was requested from several museums in Aegean Region but only three of them; Efes, Ödemiş, Tire gave permission. In these museums 124 glass objects were studied but only 70 of them were found suitable for the research. 69 of these were made for daily use, such as bottles of different kinds (flasks, Jar) and carafes.Only one of them, an oil lamp, was made of glass pipes and used for lighting. The glass works in the catalogue were evaluated according to excavation reports and the displayed examples in museums and in private collections. The aim in my research is to determine the examples of Byzantium glass work made for daily use in west Anatolian Museums and find out the specific Byzantium form. While I was making this research I had difficulty in determining the Byzantium glass work because of the inefficient excavation reports and the incomplete information about transferred and purchased objects, and these obstacles prevented me to make a definite decision about the West Anatolian Glasiery. In classifying and dating the objects, excavation reports were taken into consideration and comparisons were made between regions. 137