Nil şairi Hafız İbrahim ve siyasi şiirleri

Abstract

Mısır, XIX. yüzyılda Napolyon tarafından işgal edilişi ve sonrasında yaşanan olaylar neticesinde, Osmanlı Devleti hâkimiyetinden her geçen gün uzaklaşmıştır. Mehmet Ali Paşa ve sonrasındaki yöneticiler döneminde, Avrupa'yla temasını artırarak, ilişkilerini devam ettirmiştir. İngiliz işgali halkta millî ve manevî duyguları harekete geçirirken, Avrupa kültürünün baskınlığı karşısında şairler, Batı edebiyatına, köklü Arap edebiyatıyla karşı koymaya çalışmışlardır. Nahda hareketinin ortaya çıkışında Batı'nın etkisi olmakla birlikte, Batı'ya karşı tepkinin payının daha fazla olduğu görülmektedir.Türk bir anne ile Mısırlı bir babadan dünyaya gelen ve Nil nehri üzerine demirlemiş bir gemide doğması dolayısıyla `Nil Şairi`, halkın duygularını yansıtması dolayısıyla `Halk Şairi` olarak isimlendirilen Hafız, Mısırlıların hislerini dizelere dökmüş, diğer şairlerde az rastlanan `İctimâiyyât` ve `Siyâsiyyât` gibi konularda şiirler kaleme almıştır. Dönemin fikir adamlarından Muhammed Abduh'tan etkilenmiş, Ahmed Şevḳî gibi bir şairle arkadaşlık yapmış ve Mahmud Sami el-Bârûdî'nin temsil ettiği Klasik Ekol'ü benimsemiştir. Hafız İbrahim'in divanında siyâsiyyât bölümü de bulunmaktadır. Her biri dönemin aynası mesabesindeki bu şiirler, Osmanlı Devleti'nin son döneminde yaşanan gelişmelere, bir halk şairinin bakışını ve hissettiklerini yansıtmaktadır. Ayrıca halkın fikrî yapısına da ışık tutan bu şiirlerin, Türk insanının Mısır halkını daha yakından tanımasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmamız, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte Mısır tarihi genel olarak ele alınmış, birinci bölümde Hafız İbrahim'in hayatı anlatılmış, ikinci bölümde Siyâsî şiirleri muhteva açısından değerlendirilmiş üçüncü bölümde ise bu şiirler şekil ve üslup açısından incelenmiştir.

Egypt, as a result of the occupation and subsequent events of the Napoleon in the 19th century, was gradually getting away from the Ottoman Empire's dominance. During the period of Mehmet Ali Pasha and the followers of his aftermath, he continued his relations with Europe by increasing his contact with Europe. In the face of the domination of European cultures, poets have tried to resist Western literature with deep-rooted Arabic literature while the British occupation has already mobilized national and spiritual feelings. Along with being the influence of the West in the emergence of the movement of Nahda, it appears that the share of the reaction to the West is greater.Hafız, called `Nile Poet` who came to the world from a Turkish mother and an Egyptian father and because of on an anchored ship on the Nile river, called `Folk Poet` because of reflecting the public's feelings, has turned the feelings of Egyptians into words, and wrote poems about `İctimaiyyat` and `Siyasiyyat` that are rare in other poets. He was influenced by Muhammad Abduh from the savants of the period, being friend with a poet like Ahmad Sawevi and adopting the Classical Cult represented by Mahmoud Sami al-Bharudhi.Hafiz Ibrahim has a political section on his divan. These poems, each of which is at the same time of the period, reflect the developments experienced in the last period of the Ottoman State, the gaze and feelings of a popular poet. It is also thought that these poems, which shed light on the intellectual structure of the people, will contribute to the better understanding of the Egyptian people by the Turkish people.Our work consists of entrance and three parts. In the introduction, Egyptian history has been discussed in general, in the first part Hafız İbrahim's life is told and in the second part his political poems are evaluated in terms of content; in the third part these poems are examined in terms of form and style.