Kişi dokunulmazlığının hukuki ve felsefi temelleri

Abstract

Kişi dokunulmazlığı bir haklar bütünü olarak ele alınmaktadır. Birtakım hakları içinde barındıran kişi dokunulmazlığının en önemli alt kavramı `Yaşama Hakkı` dır. Yaşama hakkı haricinde kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ön plana çıktığı görülmektedir. Bir üst kavram olarak insan onuru da kişi dokunulmazlığının ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmiştir. İnsan onurunu zedeleyen veya ortadan kaldıran durumların önlenmesi kişi dokunulmazlığı hakkının kapsamına girecektir. Bu üst kavramlardan sonra özel olarak işkence ve eziyet yasağı, ölüm cezası, ötenazi, kürtaj, bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulma, organ ve doku nakli ile hadım (kastrasyon) kişi dokunulmazlığının konu edindiği mevzulardır. Bu hakların ya da korunan menfaatlerin ilk önce tarihsel çerçevesi ortaya konulmuştur. Daha sonra İslam hukukundaki ve Türk hukukundaki yerleri incelenmiştir. Son olarak da kişi dokunulmazlığının uluslararası alanda ne şekilde yer aldığı incelenerek çalışmamız tamamlanmıştır.

Personal immunity is treated as a whole of rights. The most important sub-concept of the personal immunity is `right to life`. Apart from the right to life, the right to protect and develop the material and spiritual existence of the person is also a priority. As a top concept, human dignity is also considered an integral part of human immunity. Prevention of situations that injure or abuse human dignity will fall within the scope of the right to privacy. After these top concepts, there are sub-concepts torture, death penalty, euthanasia, abortion, organ and tissue transplantation, subject to scientific and medical experiments and castration. These rights or protected interests were first framed by the historical framework. Later, the places of Islamic law and Turkish law were examined. Finally, we have completed our study by examining how the personal immunity has taken place in the international arena.