Ethica ve Tractatus`ta Sub-Specie Aeternitatis ve Dünya

Abstract

Bu çalışmada, Spinoza'nın Ethica ile Wittgenstein'ın Tractatus Logico Philosophicus adlı eserlerinde dile getirilen, bilincin, ezeli-ebedi bakıştan varlığı idrak ve temaşa etmiş olduğu formu incelenecektir. Bu doğrultuda bilincin ezeli-ebedi bakış formunun, bir tür 'mistik bilinç' hali olduğu iddia edilecektir.İlk olarak, mistisizm ve mistik bilinç türünden ifadelerin; bilinç ve rasyonalitenin askıya alınıp hiçlik anaforunda yok edildiği bağlamı değil, bilincin ve rasyonalitenin devrede olduğu boyutu üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda filozoflarda ortak olduğunu düşündüğümüz, ezeli-ebedi bakıştan dünyanın idraki ve temaşasında, aklın içinde bulunduğu pozisyonun mantıksal/çıkarımsal değil sezgisel bir mahiyette olduğu da iddia edilecektir. Ayrıca modern dönemden itibaren aklın sezgisel formunun yok sayılması üzerinde durulacak ve bunun da büyük bir epistemik ihlal olduğu vurgulanacaktır.Spinoza ile ilgili bölümde Ethica üzerinde inceleme yapılacak ve Spinozacı projenin ana amacının, insan zihnini sonsuz mutluluğa ulaştırma yolunda, sonsuz mutluluğu sağlayan unsurun zihnin ezeli-ebedi bakış formundan dünyayı idrak ve temaşa etmesi düşüncesi olduğundan bahsedilecektir. Bu forma erişen insan zihninin dünyaya dair deneyimlediği idrak ve temaşanın Tanrısal bir perspektifte gerçekleştiğinden bahsedilerek Spinoza felsefesinde bu tecrübenin, sonsuz mutluluğa ulaşmış olmak anlamında 'kutluluk' olduğundan bahsedilecektir.Wittgenstein ile ilgili bölümde Tractatus Logico-Philosophicus üzerinde inceleme yapılacak ve Wittgensteincı projenin ana amacının; dil-dünya bağlantısının kurularak dünyanın tam bir betimlemesini yapmanın olanaklı kılınması olduğu ifade edilecek, son aşamasında zihnin, dünyanın dışından dünyayı sonsuzluğun ufku altında idrak ve temaşa eden bir pozisyona ulaştığından bahsedilecektir. Zihnin bu formunun dünyanın sınırından dünyayı bütün olarak idrak ve temaşa eden metafizik-ben olduğundan ve bu bakıştan tecrübe edilen idrak ve temaşanın Tanrısal bir perspektifte gerçekleştiğinden bahsedilecektir. Ayrıca dünyanın sınırından dünyayı bütün olarak idrak ve temaşa eden metafizik-ben kavramından ve sonsuzluğun ufku altında gerçekleşen bu bakışın doğası gereği Tanrısal bir perspektifte gerçekleştiğinden bahsedilecektir.Son aşamada zihnin ezeli-ebedi bakış formundan dünyayı idrak ve temaşa etmesinin Gelenekselci Ekol filozoflarının bahsettiği, zihnin, intellectus düzeyindeki formu olan sezgisel akıl olduğundan bahsedilecek, bunun da İslam düşünce geleneğinde çeşitli kavramsallaştırmalarla betimlenen ezeli hikmet olduğu iddia edilecektir.

In this treatise/thesis it is going to be dealt with how the consciousness, expressed in the works of Spinoza Ethica and Wittgenstein Tractacus Logico-Philosophicus, perceives existence through eternal and everlasting point of view. In this sense it is going to be claimed that this point of view is kind of a mystical consciousness.Firstly, we are going to focus on that rationality and consciousness is in effect not on the nihilist anaphora in which they are suspensed or disposed of. Within this context it is going to be claimed that mind is not in the quality of logical-deductive form but intuitional as we think it is common to philosophers in the process of perceiving of this world through everlasting view. Furthermore since modern period, the mind's intuitive form's being disregarded is going to be dealt with and emphasized that this is an epistemic negligence.In the part concerning with Spinoza Ethica will be studied. The basic aim of Spinozacist project, in the process of making human being's mind infinitely peaceful, is to claim that the factor making people happy is perceiving the world through the everlasting view. It is going to be stated about the perception the human mind reaching to this point has experienced takes place in a Godlike aspect and also is claimed that in Spinoza philosophy this kind of experience is taken a kind of ''blessedness'' as it means to acquire infinite happiness.In the part regarding Wittgenstein a study will be done on Tractacus Logico-Philosophicus and the basic purpose of the Wittgensteinist Project; it is going to be stated that making a complete description of the world is possible by establishing a bond between ''Language and World'' , in the last phase it is going to be stated that the mind has reached a point at which it perceives the world under the eternal sunshine of infinity outside the world. It is going to be stated that this form of mind is metaphysical self that perceives the world as a whole from the boundaries of world and is also stated that the perception which is acquired from this view has taken place in Godlike aspect. Also, it is going to be stated about the notion that understanding the world as a whole from the boundaries of the world is metaphysical self and this view, by nature, taking place under the eternal sunshine of infinity has taken place in a Godlike aspect.In the last phase, it will be stated that the mind's perceiving the world through everlasting view is intuitive reason which is a form of ''intellectus'' as traditionalist school philosophers has suggested and this will be claimed as the eternal wisdom which has been described by varied conceptualizations in traditional Islamic movements of thought.