Erbilli Amâ Yusuf Garîbî Efendi Dîvânı sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]

Abstract

Her şair eserine kendinden bir parça iz bırakmaktadır. Şairin eserinde kişiliğini, hayat hikâyesini, yaşantısından tecrübelerini ve yaşadığı dönemin özelliklerini yansıtabilmektedir. Günümüz okurları bu izleri şairlerin eserlerine yansıttığı kadarıyla bilmektedir. Esere baktığımızda şairin karakter yapısını, zevklerini ve sanata karşı estetik anlayışına hâkim olabilmekteyiz. Bu tez çalışmasında klasik Türk edebiyatının XVIII. yüzyıl şairilerinden Erbilli Âmâ Yusuf Garîbî Efendi'nin divanının bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü hazırlanmaya çalışılmıştır. Erbilli Âmâ Yusuf Garîbî Efendi Dîvânı, metinlerin sistemli bir şekilde bağlamlı dizinlerinin hazırlanmasına imkân veren TEBDİZ sistemine girilmiş ve Dîvân içerisindeki bütün şiirlerin kelimelere, şiirdeki anlamına uygun manaları verilmiştir. Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük yöntemiyle hazırlanan Erbilli Âmâ Yusuf Garîbî Efendi Dîvânı Sözlüğü [Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük] sayesinde şairin üslûbu ve kullandığı kelimelerden döneme ait dil yapısıyla ilgili bilgilere yer verilmiştir.

Every poet leaves a mark from a part of himself on his work. A poet can reflect his personality, life story, life experience and the characteristic features of the period he lived. Modern readers know these marks as much as the poets reflects. When we view the work, we can have comprehensive knowledge about tastes and aesthetic pleasure of the poet. In this dissertation study, concordance and functional dictionary of divan of the Erbilli Âmâ Yusuf Garîbî Efendi who is one of the poets of XVIII classical Turkish literature is tried to prepare. Divan of the Erbilli Âma Yusuf Garîbî Efendi is added to TEBDIZ system which allows the preparation of concordance systematically and all the poems in Divan are given the proper meaning of words in poetry. The Erbilli Âmâ Yusuf Garîbî Efendi Divan Dictionary [Concordance and Functional Dictionary] which is prepared by concordance and functional dictionary method provides information about the writing style of poet and structure of the language belonging to that period.