Türkiye`de birey-devlet ilşkisinin sosyal liberalizm çerçevesinde eleştirisi olarak Sinan Çetin sineması iki film: Propoganda ve Komser Şekspir

Abstract

ÖZET: Liberalizm modern dünyanın temel felsefesi ve düşünce biçimini oluşturmaktadır. Felsefi ve düşünce biçimi olan Liberalizmin temel unsurları üç kavram etrafında özetlenebilir: Bireycilik, özgürlük ve hoşgörü. Liberalizm bireyi, temel sivil hakların, sosyal düzenin, iktisadi, hukuki ve siyasal yaşamın temel birimi olarak kabul etmektedir. Liberal düşüncenin fikir babalarından John Locke'a göre birey, yaşama hakkı, mülkiyet hakkı ve özgürlük hakkına sahip olarak doğar. Siyasal kurumların ve hukuksal düzenlemelerin temel hedefi bireyin doğuştan getirdiği bu tabii haklan korumaktır. En yüce ve nihai amaç bireyin kendisidir. Bireyin varlık sebebi, başka varlıklar değildir, bizatihi kendisidir. Liberalizm'deki birey devlet ilişkisinin Türkiye yansımalarına baktığımızda; Türk siyasal kültüründeki en çekici kavramlardan biri hiç kuşkusuz `devlet` kavramıdır. `Devlet kavramının Türk Siyasal kültüründeki en merkezi temayı oluşturması, birey, topluluk, sosyal grup, bireysel hak ve hürriyetler gibi kavramları önemli ölçüde arka plana itmiştir. Ancak 1990Tı yıllarla beraber toplumsal yapımızda `sivil görüntü`lerin daha fazla geliştiği, ekonomik, siyasal, kültürel ve komünikasyon alanlarındaki sivil gelişmelerin sivil alanın daha da yayılmasını sağladığı bir gerçektir. 90 'h yıllarda Türkiye'de sivil görüntülerin belirgin gelişimi kendini sinemada da göstermiştir. Türkiye'de bireyden hareket eden bir dünya görüşünün kültürel ürünlerini ortaya koyan, yönetmenlerden Sinan Çetin, Komser Şekspir ve Propaganda ile özgürlüğü sanat aracılığıyla topluma anlatan isimlerden biridir. Liberalizmin temel önermeleri doğrultusunda Propoganda filminde sosyal liberalizmin sınırlı devlet boyutuna yapılan vurgu; toplumun ve bireyin üstünde, aşkın bir varlık olarak kurgulanmak istenen devlet anlayışı eleştirisi incelenecektir. Komser Şekspir filmi ise bireysel varlığımızı ezen bürokrasi ve onun hazır otoritesi ile bireysel var oluş, negatif özgürlük ve sınırlı devlete ilişkin düşünce ve yaklaşımları doğrultusunda irdelenecektir.

ABSTRACT; Liberalism is the basic philosophy and thought of the modern world. Liberalism, which is a kind of philosophy and thought, can be summarized around the 3 concepts: Individualism, Freedom and Tolerance According to liberalism individual is the center of the basic rights, social order, and economic and political life. John Locke who is the father of liberal thinking claims that individual has the right of property, life and freedom from birth. The core aim of the political institutions and orders are to protect individuals' these rights. The unique and the basic aim is individuals' themselves. The reason of individual's existence only depends on itself rather than others. In the Turkish political life one of the most attractive concepts is admittedly `state`. When the concept of `state` becomes the center of Turkish political culture, individual, groups, social groups, individual rights and freedoms take part in the background. It is a fact that, at the beginning of the 1990s, `civil image` has developed and economic, politic and cultural improvements have contributed to this development. In 1990s, the development of this civil image has occurred in the cinema, too. In Turkey, Sinan Çetin who is a director, which produces individualist cultural products, tried to offer freedom with art by Komser Şekspir, Propaganda. In the analysis of Propaganda, emphasize of social liberalism to limited concept of `state` and the concept of state, which was presented over than the society and individual will be examined in the light of the basic suggestion of liberalism. In the light of the individual existence, negative freedom and bureaucracy, which crushes our individual existence and current authority of bureaucracy Komser Şekspir will be examined.