Sinema ? edebiyat ilişkisi çerçevesinde Türk sinemasında modernleşme: Kemal Tahir ve Halit Refiğ örneği

Abstract

Modernleşme, Avrupa'da gerçekleşen(realization) sanayi devriminin(revolution) ardından gelişen(coming true) olaylara ve kültüre verilen isimdir. İletişim olanaklarının yaygınlaşması(become prevalent.), modern kültürün tüm dünyaya yayılmasını(diffusiont) sağlamıştır. Batı ile sürekli(continual) ilişkide olan Osmanlı Devleti'nde ilk modernleşme çabalarına(effort) 18. yüzyılda rastlanmaktadır. Bu çabalar zamana paralel olarak artmıştır(remain). Cumhuriyet ve Cumhuriyet(republic) devrimleri, Türk toplumunun tamamen Batı kültürünü seçtiğinin kanıtıdır. Buna göre Türk toplumu, Batı-dışı modernleşme süreçlerine örnek olarak görülmektedir. Tez çalışmasında sinema-edebiyat ilişkileri bağlamında modernleşme kavramı irdelenmiştir(research). Yönetmen(director) Halit Refiğ'in filmlerinde yazar Kemal Tahir'in etkisi(effect) incelenmiş(search) ve yönetmenin Türk modernleşmesine yaklaşımı(approach) ele alınmıştır(evaluation). Bu amaçla(aim) incelenen Halit Refiğ filmleri, Haremde Dört Kadın, Yorgun Savaşçı ve Teyzem'dir. İncelemelere göre ulaşılan sonuç(result) şudur: Halit Refiğ ve Kemal Tahir'e göre, Türk modernleşme süreci(process) geleneği karşısına almıştır. Gelenek ve din, modernleşmenin karşısında olarak görülmüş ve yöneticiler(administrator) tarafından bastırılmıştır(to supress). Halbuki onlar, geleneğin tamamen terk edilmemesi(lezve) gerektiğini öne sürmektedir. Onların düşüncesinde Türk toplumu, Doğu ile Batı arasında kalmış ve iki kültürün de etkisiyle beraber kendine has(unique) bir kültüre sahip olmuştur. Gelenek, bu kültürün korunması(maintain) için gereklidir.

Modernism is a name to given culture and events which occured in Europe after the Industry Revolution. Widespreading of communication means has enabled modern culture to widen to all over the world. First modernisation efforts at Ottoman Empire, which had continuosly been in a relation with West, was in 18th Century. These efforts had increased in a parallel way with the age. Republic and its revolutions is the evidence that Turkish society has completely chosen the west culture. According to this, turkish society has been regarded as a sample of outer- west processes. In this thesis, modernisation consept is scrutinized in context of cinema-literature. The effect of author Kemal Tahir was examined in the films of director Halit Refiğ and his approach to turkish modernization was studied. Halit Refiğ?s films were examined with this goal are Haremde Dört Kadın, Yorgun Savaşçı and Teyzem. The result is reached by this researches is: according to Halit Refiğ and Kemal Tahir, Turkish modernisation process is against to traditions. Tradition and religion was treated against to modernisation and were repressed by the administrators Whereas, they claimed that tradition should not be completely quitted. In their thought, Turkish society is in between East and West and by the effect of both, Turkish society has created an authentic culture. Tradition is necessary to protect this culture.