Nurmuhammet Andalıp`ın `Nesimi` adlı eseri (Giriş-dil özellikleri-metin-sözlük)

Abstract

Tezimiz, Nurmuhammet Andalıp'ın Nesîmî'nin hayatını hikayeleştirdiği eserinde konuyu ve 18.yüzyıl Türkmen edebî dili etrafında metnin dil özelliklerini tespit eden bir incelemedir. Giriş bölümünde Türkmenlerin ülkesi, tarihi, dili ve edebiyatı hakkında açıklayıcı bilgiler verilmiştir. Sonar metnimizin yazarı Nurmuhammet Andalıp'ın hayatı, eserleri ile metne ait konu ve üslup üzerinde durulmuştur. Incelemenin ?Ses Bilgisi? bölümünde ünlü ve ünsüzlere ait değişmeler ve ses olayları; ?Şekil Bilgisi? bölümünde ise kelime grupları, cümlenin ögeleri ve cümle çeşitleri örneklerle açıklanmıştır. Çeviri bölümünde Kiril harfleriyle yazılan metin Latin harflerine aktarılıp Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Sonar metne ait sözlük ve özel adlar dizini verilmiştir. Tezin sonuna incelediğimiz eserin bir örneği alınmıştır.Eser, 14. yüzyılda yaşamış ünlü şair Nesîmî'nin bir 18. yüzyıl Türkmen şairi tarafından ele alınışı bakımından dikkat çekicidir. Bizim için önemli olan ise o yüzyıla ait Türkmen edebî dilinin esere yansıyan özellikleridir.

Our thesis is an invesigation determining the subject at the work of Nurmehmet Andalıp, Nesimi, at which he has made a story of his life, and the language properties of the text around the 18th century Turkmen literature language. In the introduction section, explanatory information on the country of Turkmens, their history, language and literature has been given. It was urged upon the subject of the text and the style, life and works of Nurmuhammet Anadalıp, who is the writer of our Sonar text. In the ` Phonetics? section of the investigation, the changes belonging to the vowels and consonants and voice events are explained with the suffixes and word types in the `Form Information? section, and in the `Sentence Information? section, world groups, element of the sentence and sentence types are explained with examples. In the translation section, the text written in Cyrillic alphabet has been transferred to Latin Alphabet and then translated into Turkey Turkish. Glossary of Sonar text and private names index is given. A sample of the work we have investigated has been included at the end of the test.It is attention-grrabbing in terms of handling of the famous poet Nesimi who lived on 14th century by an 18th century Turkmen poet. What are important for us are the properties of the Turkmen literature language of that area reflected on the work.