İstanbul kafelerinden örnekler üzerine bir çalışma

Abstract

Dünyadaki en popüler içecek olan kahvenin ana memleketi Yemen, Moka dolaylarıdır. Dünyaya yayılması ise 15. ve 16. yüzyıllardadır. Uzun süre Araplar tarafından içilen bu içecek İstanbul'a Kanuni Sultan Süleyman döneminde getirilmiştir. İstanbul'da ilk kahvehane biri Şam'lı diğeri Halep'li iki kişi tarafından 1554 yılında açılmıştır. 17. yüzyılda kahve içiminin yasaklanmışına rağmen halk toplumsal bir mekan haline gelen kahvehanelere gitmeye devam etmiştir.Başlangıçta kahvehaneler bir tüketim mekanıyken yavaş yavaş sohbet, eğlenme, dinlenme, gazetelere bakılarak siyasi tartışmaların yapıldığı mekanlar haline dönüşmüştür. 19.yüzyılın başında kahvehanelerde kahve dışında başka içecek ve yiyecekler de ikram edilmeye başlanmıştır. İstanbul'daki kafeler isimli bu çalışmada; tarihte bu içeceğin ne denli önemli olduğu ve 16. yüzyıldan günümüze değin sosyal hayattaki etkileri incelenmiştir. İstanbul'da farklı çeşitlerde pek çok kafe bulunmaktadır. Bu çalışmada zincir kafeler ve büyük oteller içindeki kafeler olmak üzere iki tür kafe ele alınmış ve aralarındaki özellikler karşılaştırılarak kafe tasarımlan ile ilgili bazı sonuçlar çıkartılmıştır. Çalışma kapsamında Hyatt Regency- Saray, Çırağan Kempinski- Gazebo büyük oteller içindeki kafelere; Linzer, Kalamış Marina Divan ve Paul ise zincir kafelere örnek olarak incelenmiştir. Bu çalışmada giriş bölümünden sonra ikinci bölümde kahve tarihi ve kafe tarihçesi, üçüncü bölümde ise kafe tasarım prensipleri ile ilgili bilgiler derlenerek verilmiştir. Dördüncü bölümden başlayarak her bölümde söz konusu kafeler beş ana başlıkta incelenmiştir. Önce kafenin konumu ve kullanım amaçları irdelenmiş sonra mekandaki zemin duvar va tavan özellikleri, teknik donanım, mobilya grupları ve tasarımda kullanılan renkler üzerine saptamalar yapılmıştır. Bu başlıklar altında incelenen kafelerin plan ve kesiteri de çizilerek aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar araştırılmıştır. Dokuzuncu bölümde eldeki verilerin genel bir değerlendirilmesi yapılmış, onuncu bölümde popüler bir kafenin sahip olması gereken özellikler belirtilerek çalışmada varılan sonuçlar açıklanmıştır. xıv

Coffee, the most popular drink in the earth has its origins in Yemen and Mocca. It has started to spread around the world in the 15th and 16th centuries. While at the beginning the coffee houses were the consumption places, they gradually transferred into places where the political arguments about newspapers and conversations are made and it turned into a place of relaxation and entertainment. At the beginning of the 19th century beverages and food other than coffee was started to be served at the coffee houses. Today, Cafe's are the most popular places for dining and catering areas. 'A work about the examples (cases) of cafe's of İstanbul' is a study that observes how important this drink was in history and its social importance in Istanbul from the 16th century in. Today there are a various types of cafes in Istanbul. In the scope of this thesis, mainly two types of Cafe's, namely chain type and in-Hotel type, are examined and compared, and then some conclusions has been made. In order to achieve the goal, firstly history of Coffee and Cafe's were mentioned then design principles of Cafe's were described in the third chapter. Starting from the fourth section the cafes are searched in five main titles. At first the location of the Cafe's and the aim of the usage are searched, then properties of floor, wall and ceiling in the space, technical equipment, furniture groups and the colors used in space design are determined. Under the titles mentioned the resemblances and the differences of the cafes are observed by drawing the plans and the sections of them. In the ninth section a general assessment of the data collected are made, in the tenth section the results of the work is explained by pointing out the properties of a popular cafe should have. xm