Toplumsal hatırlama/unutma sürecinde basın: Kolektif siyasi belleğimizdeki cumhuriyet tasavvuru

Abstract

?Toplumsal Hatırlama/Unutma Sürecinde Basın: Kolektif Siyasi Belleğimizdeki Cumhuriyet Tasavvuru? başlıklı bu çalışmanın temel amacı, toplumsal hafızanın işleyiş dinamiklerini açıklamak, basının bu süreçteki rolünü analiz etmek ve erken Cumhuriyet döneminde, ?cumhuriyet? kavramının toplumsal hafızada inşa ediliş biçimlerini ortaya koymaktır.Çalışma çerçevesinde öncelikle toplumsal hafıza kavramı, kavramın farklı nitelikleri, kavrama dair temel teorik yaklaşımlar, sosyal bilimlerde konuyla ilgili yapılan çalışmaların yükselişinin nedenleri ve medya ve toplumsal hafıza arasındaki ilişkinin nitelikleri ele alınmıştır. İkinci bölüm ?Cumhuriyet? kavramını ve erken dönemdeki niteliklerini anlamaya odaklanmıştır. Üçüncü bölüm, araştırmaya ve sonuçlarına ayrılmıştır. Araştırmanın temel amacı, erken dönemde ?cumhuriyet? kavramının sembol ve ritüeller aracılığıyla toplumsal hafızada demirlenme biçimlerini, kategorik ve tematik analiz verileri aracılığıyla ortaya çıkarmaktır.Araştırma sonuçlarına göre, erken dönemde diğer tematik kategorilere kıyasla ?sembolizasyon?, ?ritüalizasyon? ve ?Cumhuriyet'in dış gözlemcinin takdiri (dışsal atıf) aracılığıyla sunulması? kategorileri yüksek düzeyde işlemiş, Cumhuriyet kavramının betimlendiği kategoriler ise köşe yazılarına/yorum yazılarına tahvil edilmiştir. Köşe yazılarında işlerlik gösteren en önemli kategoriler, ?Cumhuriyet'in kazanımlarının vurgulanması?, ?Cumhuriyet'in tarihselleştirilmesi? ve ?Cumhuriyet'in yeni kavram ve değerlerle eklemlenmesi? kategorileridir.Sembol kategorisinde ?kişiler?, ?mekânlar? ve ?insan tipleri? kategorileri en yüksek frekans düzeyini göstermiştir. Buna göre Atatürk, Cumhuriyet ile özdeş en önemli semboldür. Onu İnönü ve Bayar izlemektedir. Ritüellerin geçtiği mekânlar ?Ankara'da Ulus Meydanı ve Hipodrom, İstanbul'da Taksim Anıtı ve Meydanı- mekân düzeyinde en yüksek frekans oranına sahip ?hafıza yerleri?dir. Cumhuriyet ile özdeş insan gruplarının başında ise ordu/askerler, kadınlar, genç/mektepli öğrenciler ve köylüler gelmektedir. Bu toplumsal gruplar, özellikle Cumhuriyet bayramlarında Cumhuriyet ile özdeş ve onu temsil eden gruplar olarak öne çıkarılmakta, yeni rejimin modernizmini, gençliğini ve yeniliğini sembolize etmektedirler.

The main objective of this dessertation which is probed under the title of ?The Role of Press in Social Remembrance/Forgetting Process: The Idea of Republic in Collective Memory? is to explain the concept of ?collective memory? and the construction of the concept of ?Republic? in social memory in the Early Republican Period.The first chapter discusses the concept of memory. Second chapter focuses on the concept of ?republic?? and its historical ?development?. This chapter also analyzes the adventure of the concept from Ottoman thought to Kemalism. Third chapter probes the research and its data.The aim of the research is to elicit the anchoring of the concept of ?republic? in collective memory by depicting the symbolisation and ritualisation process of it. The results of the research indicate that ?symbolisation?, ?ritualisation? and ?appreciation of external observer? are the most functioning categories. The categories which depict the concept of ?republic? are referred to the columns/commentaries.?People?, ?places? and ?human types? are the most functioning categories under symbolisation category. Atatürk is the prominent character who symbolizes the concept. İnönü and Bayar pursue him. The places where the rituals take place ?Ulus Square and Hipodrom in Ankara and Taksim Monument and Square in İstanbul, are the leading ?sites of memory? in ?places category?. Human types affiliated with ?Republic? are soldiers, women, young scholars and villagers. These social groups are brought into prominence during the festivals and rituals as groups which represent Republic and symbolize the modernism, youth and newness of the new regime.