Moğol-Rus ilişkileri 1223-1341

Abstract

Cengiz Han'ın meşhur komutanları Cebe ve Subetay'a Harezm seferinin ardından Harzemşah Muhammed'i takip etmeleri emredildiğinde Rusya tarihi için yeni bir dönem başlıyordu. Onlar İran'ı geçerek Kafkaslarda faaliyet göstermelerinin ardından Deşt-i Kıpçak'a vardılar. Onların gelişi üzerine Ruslar ve Kıpçaklar müttefik bir orduyla Moğolların karşısına çıktılarsa da müthiş bir yenilgiye uğradılar. Moğollar seferin ardından bölgede kalmayıp Türkistan'a döndülerse de sefer onların bölgeyi ve buradaki gücü tanımaları için son derece verimli oldu. Ancak 1237 senesinde bir daha dönmemek üzere Rus hudutlarına dayandılar. Bu mücadeleler sonunda Rusya'nın neredeyse tamamı Moğol saldırısına uğradığı gibi seferin ardından gelişen hadiselerle Rusya Moğollara bağlandı. Ruslar, Rurik'in Novgorod'a gelmesinden itibaren ilk defa bir siyasi güce böylesine boyun eğiyorlardı. Yaşananlar bu açıdan önemli olduğu gibi, Moğol hâkimiyeti döneminin Rusya'nın sonraki tarihine etkileri açısından da önemlidir.1341 senesine kadarki süreçte Ruslar Moğollara kesin olarak itaat etmişler ve Moğolların seçtikleri, diğer knezler üzerinde etkisi bulunan Büyük Knezin idaresinde varlıklarını devam ettirdiler. Zaman zaman Moğol idaresine karşı ayaklanmalar ortaya çıktıysa da bunlar Rus knezlerinin de destek verdiği Moğol seferleriyle bastırıldı. Bunlardan bazıları Rus knezleri tarafından çıkarılmış veya desteklenmişse de hiçbir isyan Rus knezlerinin tamamını iştirakiyle gerçekleşmemiştir. Aksine Rus knezlerinin büyük çoğunluğu Moğol gücüne mutlak bir şekilde boyun eğmişler ve konumlarını kaybetmemek için dostane ilişkiler kurmaya çalışmışlardır.

It was beginning of a new era for the history of Russia when Genghis Khan?s famous commanders, Cebe and Subetay, was ordered to follow Khwarizm Shah Muhammad after expedition of Khwarizm. They reached the Caucasus through Iran and after taking some actions in the Caucasus they arrived to Deşt-i Kipchak. Although, upon their arrival, Russians and Kipchacks went against the Mongols with an army of allies, they suffered a heavy defeat. After the expedition, Mongols returned to Turkestan instead of staying there. In spite of their returning to Turkestan, the expedition was extremely productive for the Mongols in terms of knowing the region and the existing power in the region. However, they came to the Russian border in 1237 and never to return again. At the end of these struggles, almost every part of Russia was attacked by Mongols and with the incidents happened after the expedition Russia came under the control of the Mongols as well. Since Rurik coming to Novgorod, Russians, for the first time, obeyed to a political power in such a way. In this respect, what experienced was very important but the effects caused by the period of the Mongol rule on Russia in the next dates were important as well.During the period until 1341, Russians had strictly obeyed to Mongols and they had continued their presence in the administration of Great Knez who had effect on other Knezs selected by Mongols. Although, from time to time, there appeared rebellions against the Mongol rule, these rebellions were suppressed by Mongolian expeditions with the support of Russian Knezs. Even though, some of these rebellions issued or backed by Russian Knezs, there was not any rebellion taking place with all participating of Russian Knezs. On the contrary, the vast majority of Russian Knezs obeyed to the Mongol power in an absolute way and they tried to establish friendly relations in order to avoid losing their positions.