İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin derslerinde bilgi teknolojisi kaynaklarından yararlanma öz-yeterlikleri ve etki algılarının değerlendirilmesi

Abstract

İLKÖĞRETİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİNDERSLERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİSİ KAYNAKLARINDAN YARARLANMAÖZ-YETERLİKLERİ VE ETKİ ALGILARININ DEĞERLENDİRİLMESİÖZETÖz-yeterlik algısı eğitimde üzerinde önemle durulması gereken önemli bir özelliktir.Herhangi bir durumla ilgili öz-yeterlik algısı yüksek olan bireyler, bir işi başarmak içinbüyük çaba gösterirler, olumsuzluklarla karşılaştıklarında kolayca geri dönmezler, ısrarlıve sabırlıdırlar. Günümüzde eğitim süreci içinde bilgi teknolojilerinin önemi ve katkısı isetartışma götürmez. O halde eğitimi yönlendiren ve yöneten öğretmenlerin bilgiteknolojilerine karşı öz-yeterlik algıları büyük önem taşımaktadır.Bu araştırmada, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin derslerinde bilgiteknolojisi kaynaklarından yararlanma öz-yeterlikleri ve bilgi teknolojilerinin etki algılarıçeşitli değişkenlere göre farklılıkları ortaya konulmuştur.Araştırmanın evreni İstanbul İli, Anadolu yakasındaki ilköğretim okullarında görev yapanöğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İli Kartal, Maltepe,Kadıköy, Üsküdar, Pendik İlçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan 310 öğretmenoluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Algan (2006) tarafından geliştirilen 34maddeden oluşan öz-yeterlik anketi ve Yüzgeç (2003)'in Bilgi Teknolojisi SınıflarınınKullanımı ve Etkileri anketinden, bilgi teknolojilerinin öğretmene ve öğrenciye etkilerianketi kullanılmış ve 310 kişiye uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 13.0programı kullanılarak çözümlenmiş ve bu verilerde alt problemlere göre anlamlı birfarklılığın olup olmadığını belirlemek için frekans (f) ve yüzde (%) değerleri hesaplanmışve t-testi, Kruskal-Wallis ile ANOVA testleri kullanılmıştır.Araştırmaya katılan ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin öz-yeterliklerine ve bilgiteknolojilerinin öğretmenlere olası etki algılarına ilişkin puanları, cinsiyet, yaş, meslekikıdem, branşları, bilgi teknolojileri kullanımı konusunda herhangi bir eğitim alma, bilgiteknolojileri kullanımı konusunda kendilerini ne derece yeterli bulmaları, bilgi teknolojilerikullanımı konusunda okul yönetimi öğretmenleri ne derece desteklemeleri, bilgiteknolojileri kullanımı konusunda kendilerini geliştirmek istemeleri, bilgi teknolojisikaynaklarını hangi sıklıkta kullanmaları, ders içinde bilgi teknolojisi kaynaklarını kullanmayeterliliğine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermiştir. Araştırma bulgularıdoğrultusunda ilköğretim okullarında görev yapan öğretmelerin bilgi teknolojisi öz-yeterlikleri istatistik bulgularının anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi teknolojisiyararlanma öz-yeterliklerinin olumlu yönde geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için çeşitliöneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Eğitim, Teknoloji, Bilgi teknolojisi, Öz-yeterlik

EVALUATON OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS? SELF SUFFICIENCY ANDEFFECT PERCEPTIONS IN THE USE OF INFORMATION TECHNOLOGYSOURCES DURING THEIR LESSONSABSTRACTSelf-sufficiency perception is an important point in education that should be focused onwith great care. People having high self-sufficiency perception concerning any situation,make utmost effort to succeed in a job, don?t draw back easily when they meet negativityand are insistent and patient. Today, the importance and contribution of informationtechnologies to education process are unquestionable. Then, self-sufficiency perceptions ofthe teachers towards information technologies as the people directing and managingeducation have great significance.In this study, self-sufficiency of primary school teachers at using information technologysources in their lessons and effect perceptions of information technologies have beenscrutinized according to different variables.Horizon of the study is Istanbul city and the teachers, who are working at the primaryschools in Anatolian side. 310 teachers working at primary schools in Kartal, Maltepe,Kadıköy, Üsküdar, Pendik districts in İstanbul form the sampling of the study. ?Self-sufficiency Survey? comprising 34 articles developed by Algan (2006) and the survey onthe effect of information technologies on teachers and students, which is the part of ?TheUse of Information Technology Classes Survey? by Yüzgeç (2003), were conductedamong 310 people as the data collection means. The data gathered was analyzed by usingSPSS 13.0 program, frequency (f) and percentage (%) values of the data were calculated inorder to define if there is any meaningful difference in terms of sub-issues and T-test andKruskal-Wallis and ANOVA tests were used.The scores related to the self-sufficiency and possible effect perceptions of the informationtechnologies for the teachers has pointed out significant difference statistically among theprimary school teachers participated in the research according to their gender, age,professional seniority, branch, having any kind of education on information technologies,level of sufficiency they felt about the use of information technologies, level of support bythe school management at using information technologies, willingness to improvethemselves at using information technologies, frequency of using information technologiesand sufficiency of using information technology sources in their lessons. In the directionof research findings, it has been concluded that the statistical evidences about the self-sufficiency of the primary school teachers on information technology is meaningful.Various suggestions have been made in order to develop and expand the self-sufficiency atusing information technology.Key words: Education, Technology, Information technology, Self-sufficiency