İlköğretim okulu yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (İstanbul ili örneği)

Abstract

İlköğretim okulu yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiyiele alan bu araştırmayla, ilköğretim okulu yöneticilerinin algılarına göre tükenmişlikdüzeyleri; yöneticilerin ve öğretmenlerin okullarındaki kültüre ilişkin algılarının nelerolduğu; yöneticilerin tükenmişlik düzeyleri ile okul kültürü arasındaki ilişkilerin nelerolduğu; bunların bireysel ve örgütsel özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğininsaptanması ve bu doğrultuda uygulayıcılara ve araştırmacılara öneriler geliştirilmesiamaçlanmıştır.İlişkisel tarama modelinde olan bu araştırma, 2006-2007 eğitim-öğretim yılı güzdöneminde İstanbul ili Kadıköy, Kartal, Sultanbeyli ve Ümraniye ilçelerindeki resmiilköğretim okullarında görevli 52 yönetici ve 330 öğretmen üzerinde gerçekleşmiştir.Araştırmanın amacına yönelik veriler, Maslach (1981) tarafından geliştirilen, Çam (1989)tarafından Türkçe' ye uyarlanan üç bölüm ve toplam 22 maddeden oluşan ?MaslachTükenmişlik Envanteri? ve Şişman (1994) tarafından geliştirilen iki bölüm ve toplam 60maddeden oluşan ?Örgütsel Kültür Anketi? ile toplanmıştır.Araştırmada verilerin toplanması aşamasında, yöneticilerin tükenmişlik düzeylerininbelirlenmesi ve okul yöneticileri ile öğretmenlerin okul kültürü algılarının belirlenmesindearitmetik ortalama, standart sapma, Mann Whitney-U testi, Kruskal Wallis-H ve bağımsızgrup t- testinden yararlanılmıştır. Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri ile okulkültürü algıları arasında ilişki olup olmadığının belirlenmesinde ise Pearson MomentlerÇarpımı Korelasyon Analizi kullanılmıştır.İlköğretim okulu yöneticilerinin tükenmişlik alt boyutlarından kişisel başarısızlık hissidüzeyleri ile okul kültürü algıları arasında hafif kuvvette istatistiksel olarak anlamlı birilişki olduğu saptanmıştır.Anahtar Sözcükler: Yönetici, Tükenmişlik, Okul Kültürü

In this study, it is aimed to determine the relation between primary school?s burnout andschool culture. Under the point of this research; the degree of burnout according to theperceptions of primary school principals; the perceptions of teachers and principals aboutschool culture; the relation between the degree of principal?s burnout and school culture;also, it is aimed to ascertain if it changes according to institutional and individual featuresor not.It was thought that the data obtained from the research may be useful for the otherresearches and applicants.This research, according to a correlative and comparative investigation model, in the yearof 2006-2007 education-instruction ,comprised of 52 principals and 330 teachers in theofficial primary schools in Kadıköy, Kartal, Sultanbeyli and Ümraniye towns of İstanbul.In this research, ?Maslach Burnout Inventory? developed by Maslach (1981) that wasadjusted in Turkish by Çam (1989) consisting of three chapters and 22 questions and also?Institutional Culture Survey? developed by Şişman (1994) consisting of two chapters and60 questions were used in order to gather the data.In the gathering of the data, to determine the degree of the principal?s burnout and theperceptions of principals and teachers about school cultures were interpreted by suchtechniques as aritmetic means,standart deviation, Mann Whitney-U test, Kruskal Wallis-Hand Independent Samples t-test. Product-Moment Correlation Coefficient was used todetermine if there is a relation between school principal?s burnout and the perceptionsabout school culture.Furthermore, a slightly effective statistical reltion was found between subcategories suchas the sensation of individual failure and the perceptions of school culture.Keyword: Administrator, Burnout, School Culture