İlköğretim okulu öğretmenlerinin performansları ve iş doyum düzeyleri

Abstract

Bu araştırma, resmi İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin performans düzeyleri ile performanslarının bireysel özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini, öğretmenlerin performanslarıyla iş doyum düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığını, iş doyumu alt boyutlarındaki iş doyum düzeyleri, iş doyumu alt boyutlarına verdikleri önem derecesi ve iş doyum düzeyleri ile önem derecesinin öğretmenlerin bireysel özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırmada iş doyumu alt boyutlarından yönetim biçemi, çalışma olanakları, gelişme ve yükselme olanakları, iş arkadaşları, fiziksel ortam, ücret ve personel; bireysel özelliklerden cinsiyet, yaş, medeni durum, mezun olunan okul, kıdem ele alınmıştır. Performans ölçeği olarak öğretmenlerin İlköğretim Müfettişlerinden aldıkları son teftiş notu esas alınmıştır.Bu araştırma, genel tarama modeli esas alınarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul İli, Fatih İlçesi'ndeki 49 resmi İlköğretim okulunda çalışan 1472 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmuştur. Bu Öğretmenlerden, her okuldan yansızlık kuralına göre, evrenin % 30' unu temsil edecek şekilde ve oransız eleman örnekleme yoluyla 440 öğretmen örnekleme alınmıştır.Veri toplamak için, Çetinkanat tarafından geliştirilen `İş Doyumu Ölçeği` kullanılmıştır. Dörtlü derecelemeye göre oluşturulan ölçek, algılanan durum için 32, verilen önem derecesi için 32 olmak üzere toplam 64 sorudan ve altı alt boyuttan oluşmuştur. Verilerin çözümlenmesi için yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, tek yönlü varyans analizi, t testi, LSD testi tekniklerinden yararlanılmıştır.Araştırmada aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkmıştır:1. Öğretmenler, iş doyumu alt boyutlarında düşük düzeyde doyumsuzluk algılamışlardır. Öğretmenler `iş arkadaşları`, `yönetim biçemi`, `gelişme ve yükselme olanakları` alt boyutlarında `katılıyorum` şeklinde görüş belirterek doyumlu olduklarını algılarken; `fiziksel ortam`, `ücret ve personel`, `çalışma olanakları` alt boyutlarında `katılmıyorum` şeklinde görüş belirterek düşük düzeyde doyumsuzluk algılamışlardır. Öğretmenler, en yüksek doyumu `iş arkadaşları`; en düşük doyumsuzluğu `çalışma olanakları` alt boyutunda algılamışlardır.2. Öğretmenlerin, yaş, mezun olunan okul ve kıdem gibi bireysel değişkenleri ile iş doyumu alt boyutlarına ilişkin doyum düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.3. Öğretmenlerin performans düzeyleriyle, yaş ve mezun olunan okul değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.4. Öğretmenlerin, ?yönetim biçemi?, ?çalışma olanakları?, ?gelişme ve yükselme olanakları? ve ?iş arkadaşları? alt boyutlarındaki iş doyumlarıyla performansları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin, ?fiziksel ortam?, ?ücret ve personel? alt boyutlarındaki doyum düzeyleri ile performansları arasında bir ilişkiye rastlanmamıştır.5. Öğretmenler, iş doyumu alt boyutlarına yüksek derecede önem vermişler ve kendileri için `çok önemli` olduğunu belirtmişlerdir. Öğretmenler alt boyutlar içerisinde en yüksek önemi `fiziksel ortam`, en düşük önemi ise `iş arkadaşları` alt boyutuna vermişlerdir.6. Öğretmenlerin, cinsiyet, medeni durum, yaş ve mezun olunan okul gibi değişkenlerde, iş doyumu alt boyutlarına verdikleri önem dereceleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.Bu araştırma sonuçlarının ışığında, uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik farklı öneriler sunulmuştur.

This research was carried out to determine the level of Primary School Teacher's performance levels, job satisfactions in the sub-dimensions of their job satisfactions, the degree of importance which they give to sub-dimensions of job satisfaction; and whether these levels of job satisfaction and the degree of importance show differences according to the individual characteristics of teachers.Additionally; in this research, from the sub-dimensions of job satisfaction: `the way of management`, `working conditions`, `the conditions of progress and promotion`, `colleagues`, `physical atmosphere`, `payment and personnel`; from the individual characteristics; `gender`, `age`, `mariîal status`, `the graduated school` and `ranks` were thought on. It was used last inspect note by given primary school inspectors for the performance scale.The research was carried out according to the general scannig model. The İstanbul, 1472 class and branch teachers working for 49 public primary school in the adminisirative district, Fatih became the centre of this research. From these teachers, according to the rule of randomness, 440 teachers were taken into the model with the simple random sampling method to represent the 30 % of this universe.To gather data, `The Job Satisfaction Scale` advanced by Çetinkanat was used. The scale which was planned as Quarted Degreeİng Method, was fornıed of sİx sub-dimensions and 64 questions, the 32 of which İs for perceived situation, and the other 32 of which is for the degree of given importance. in order to analyses the data, the techniques such as `percentage`,`frequency`, `arithmetic mean`, `standard deviation`, `one-way ANOVA analysis`, `t- test` and `LSD test` were made use of.According to the research; such results were found out:1. The teachers perceived a low level of dissatisfaction in the sub-dimensions of their job satisfactions. Teachers perceived their satisfaction with their view in sub-dimensions: `I agree`, in respect of the factors such as `colleagues`, `the way of management` and `the possibilİties of progress and promotion`. Conversely; they perceived low level of dissatisfaction according to their view in sub-dimensions: `I don't agree`, in respect of such factors; `physical atmosphere`, `payment and personnel` and `working conditions`. The teachers perceived the highest degree of satisfaction İn the sub-dimension: `colleagues` and the Iowest degree of dissatisfaction in the sub-dimension: `working conditions`.2. A significant difference was fixed among the teacher's perceptions, related to sub-dimensions of job-satisfaction in other İndividual changeable factors except for the changeable factors; `gender` and `marital status`.3. It was found that a meaningfull relationship between the changeable factors; age and the graduated school with the degrees of performances of teachers.4. It was found that a meaningfull relationship between teacher?s performance levels and teacher?s job-satisfastion of `the way of management`, `working conditions`, `the conditions of progress and promotion` and `colleagues`. It wasn?t found that a meaningfull relationship between teacher?s performance levels and teacher?s job-satisfastion of `physical atmosphere` and `payment and personnel`.5. The teachers gave a high degree of importance to the sub- dimensions of job-satisfaction, and stated that the each of these sub-dimensions are very important for themselves. When the greatest importance was given to the subdimension: `physical atmosphere`; `colleagues` was determined to be the least important sub-dimension.6. Except for the teacher's changeability of ranks; in the other changeable factors, a remarkable gap was stabilized among the degrees of importance which the teacher gave for the sub-dimensions of job satisfaction.According to the results of this research, different suggestions were presented to practicers and researchers.