Amerikan bilim dünyasının Türk dünyasına bakışı: İndiana Üniversitesi`nde Türk kültürü üzerine yayımlanan eserlerin analizi

Abstract

Bugün, Türk dili ve bu sahanın bütün disiplinlerini kuşatan ?Türkoloji? çalışmaları sadece ülkemizde değil dünyanın hemen hemen her yerinde ilgi gören bir bilimsel faaliyet alanına dönüşmüştür. Ancak bu geniş çalışmalar ağı ülkemizde bir takım nedenlerden dolayı istenilen seviyede takip edilememektedir.Gerek sosyal bilimler gerekse fen bilimleri alanında dünyada öncü ülke konumunda bulunan Amerika Birleşik Devletleri'nde de bu çalışmaların yaygın bir şekilde yürütüldüğü görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Türkoloji çalışmalarının yaygınlığı ile bu ülkenin eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) döneminde yürüttüğü politikaların paralelliği gözden kaçırılmamalıdır. Amerika Birleşik Devletleri söz konusu bu dönemde politik ve ekonomik çıkarları doğrultusunda SSCB'yi oluşturan farklı milletler, özellikle de Türklerle, yakından ilgilenmiş, böylece bu alandaki çalışmaları ileri aşamalara taşımıştır.Bu çalışma esas olarak bu aşamaların önemli bir boyutunu teşkil eden Indiana Üniversitesine ait araştırmaları ele almaktadır.Biz de tezimizde Amerika'daki bu çalışmaların nasıl başladığını ve Indiana Üniversitesinde Türk Kültürü üzerine yayımlanmış eserlerin analizini ortaya koymaya çalıştık.Indiana Üniversitesi tarafından Türk kültürü hakkında yayımlanan eserler SRIFIAS sınıflandırması içinde kitaplar, makaleler, tekrar basımlar, öğretmen yardımcı kitapları ve ders notları biçimindedir. Ancak biz bu yayınlara, Türk dili hakkında yayımlanan eserler, Türk halk bilimi ve edebiyatı hakkında yayımlanan eserler, Türk tarihi hakkında yayımlanan eserler ve Türk kültürü hakkında yayımlanan diğer eserler olmak üzere dört ana başlık altında sınıflandırdıktan sonra tezimizde yer verdik.Bu anlamda çalışmamız Indiana Üniversitesinin Türkoloji alanında yaptığı çalışmaların kısa tarihini verdikten sonra, bu amaçla yayımlanmış 57 adet kitap, 22 adet tekrar basım, 4 adet öğretmen yardımcı kitabı, 12 adet makale ve 3 adet ders notunun incelenmesinden oluşmaktadır.Tezimizin sonuç bölümünde ise incelediğimiz eserlerden yola çıkarak Amerikan bilim dünyasının Türk dünyasına bakışı hususunda kendi görüşlerimize yer verdik.

The field of Turcology has expanded to a great extent that practically in every corner of the world, researches and studies on Turkish language, literature, folklore, history, in short, on Turkish culture have been carried out. However, it is not easy for the scientists working in the Turcology field to keep up with all these works due to a variety of reasons.Despite the huge volume of works both in quality and in quantity in the US in this field, not all of them are known by the scholars. One of the main reasons of why there is a great volume of works in the US dates back to the Cold War era. Since the US wanted to learn more about the peoples living under the USSR hegemony for her own interest, scholars started to conducts studies about the area, some parts of which consist the Turkish peoples of Central Asia.What I have tried to do is to explain how these works started in America and analyze the works published by Indiana University on Turkish culture. In the classification of the works I have studied, I have used four categories as the works published on Turkish language, the works published on Turkish folklore and literature, the works published on Turkish history and the other works published on Turkish culture.First, I gave a brief history of the studies, then I gave some information about the institutions at Indiana University working in the field of Turcology and I made an analysis of the works published by Indiana University. To this end, I studied 57 books, 22 reprints, 4 teaching aids, 12 papers and 3 lecture notes.In the conclusion part of my dissertation, I have made some personal comments about the American scholars? perspectives of the Turkish culture through the works I have examined.