Alimcan İbrahim`in `Tatar Ḫatını Niler Kürmiy` romanı üzerine dil incelemesi (giriş-metin-dizin)

Abstract

XX. yüzyıl Tatar edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olan Alimcan İbrahim'in `Tatar Ḫatını Niler Kürmiy` romanı üzerinde yaptığımız incelemeyle Alimcan İbrahim'i, onun Tatar edebiyatındaki yerini, edebî kişiliğini, romanında kullandığı dilin özelliklerini tanıtmaya çalıştık. Alimcan İbrahim yazar kimliğinin yanı sıra devlet adamı kimliği ile de yaşadığı dönemin fikir ve kanaat önderi olarak Tatar edebiyatına büyük katkılar sağlamıştır. Romanında kullandığı dil son derece zarif bir dildir.Alimcan İbrahim'in `Tatar Ḫatını Niler Kürmiy` romanını temel alan bu çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır (Giriş-Metin-Dizin-Sonuç). Çalışmamızın birinci bölümünde XIX. yüzyıl sonu XX. yüzyıl başı Tatar edebiyatının değerlendirilmesinin ardından, yazarın biyografisi, edebî kişiliği, eserleri hakkında bilgiler verilmiş, yazar ve incelememize konu olan romanı ayrıca değerlendirilmiştir. Metnin transkripsiyon esasları, dil özellikleri, diyalektolojik özellikleri yanı sıra metnin dizini ile ilgili bilgiler de birinci bölümde yer almıştır. Birinci bölümün sonunda çalışmada yapılan kısaltmalar da ayrıca belirtilmiştir. Çalışmamızın metin kısmı iki bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde metnin transkripsiyonu, ikinci bölümde metnin Türkiye Türkçesi karşılığı yer almıştır. Dizin bölümünde metnin söz varlığı tespit edilmiş ve metin sözlüğü hazırlanmıştır.Sonuç bölümünde ise çalışmamızda elde edilen verilerle genel bir değerlendirme yapılmıştır. Sonuç bölümünün sonunda çalışmada yararlanılan kaynaklara yer verilmiştir.

In this study, one of the most prominent names of 20th century Tatar literature Alimcan İbrahim's novel `Tatar Ḫatını Niler Kürmiy`, it is tried to introduce Alimcan İbrahim himself, his place and importance in Tatar literature, his literary identity and the characteristics of the language he used in his novel. Beside his author identity, Alimcan İbrahim has also contributed to Tatar literature great much as a politician with his inspiration and leadership of the period he has lived. By the way, the language he has used in his novel is highly elegant.Based on Alimcan İbrahim's novel `Tatar Ḫatını Niler Kürmiy`, this research consists of four major parts (Introduction-Text-Index-Conclusion). Having reviewed Tatar literature in late 19th century and 20th century, in the first section in the study; author's biography, literary personality and works are mentioned and further information is given about his novel studied on. In addition to transcription extracts, language characteristics of the text and the dialectologic features of the text, info about the index also take place in first part. The end of the first section, moreover, includes abbreviations. The text part of research splits in two pieces: the first part, transcription of the text and the second part, Turkey Turkish cover of the text. In index section, vocabulary wealth is confirmed and dictionary of the text is produced.In conclusion part, with knowledge achieved in that study, a general evaluation is made. The end of the conclusion part, includes source materials practiced on research.