Bazı örnekleriyle İzmir konutlarında kapılar

Abstract

19. yüzyıl boyunca İzmir, canlı ticaret hayatı nedeniyle birçok etnik grubun bir arada yaşadığı kozmopolit bir kent görünümündedir. Şehrin mimarisini de etkileyen bu demografik yapı, yeni bina türlerinin kent siluetine katılmasını sağlamasının yanı sıra, özgün bir sivil mimari de yaratmıştır. Ortak bir coğrafyanın, kültürün ve beğeninin sonucunda yöreye özgü bir yapı türü olarak şekillenen İzmir evlerine ait kapılar, dönemin mimari anlayışını, ekonomik düzeyini ve kullanıcılarının kimliğini yansıtan en önemli unsurlar olarak ön plana çıkarlar. Bu çalışmada Mithatpaşa Caddesi ve civarında yer alan örnekleriyle, 19. yüzyıl sonu- 20. yüzyıl başına tarihlenen İzmir evlerine ait kapılar incelenmiştir. İzmir'in coğrafi konumu ve 19-20. yüzyıldaki tarihsel gelişiminden söz edilmiş, giriş/kapı kavramları ve bu kavramlara ilişkin tanımlamalar ele alınmıştır. Çalışma, Mithatpaşa Caddesi 'nin kısa tarihçesini de içermektedir.Çalışmamızda, araştırma alanımız içinde yer alan 80 adet konut kapısı, fotoğraf ve çizimlerle desteklenen bir katalog ile tanıtılmış, değerlendirme, karşılaştırma ve sonuç bölümleri ile çalışma tamamlanmıştır.

Izmir has the characteristics of a cosmopolitan city during 19th century in which many ethnic groups lived together because of its vibrant commercial life. This demographical structure, also influencing the architecture of the city, has created a unique civil architecture besides addition of new construction types to the city silhouette. Doors of Izmir houses that are shaped as an indigenous construction type as a result of shared geography, culture and admiration are the most important components that reflect architectural understanding, economic level of the current period and unique identity of their users.Examples on the Mithatpaşa Street and its surrounding and doors of Izmir houses dated as end of 19th century and beginning of 20th century are investigated in this study. Geographical location of Izmir and its historical development in the 19th-20th centuries are mentioned. Entrance and door concepts and definitions concerning these concepts are given. The study is also included brief history of Mithatpaşa Street's. Doors of 80 houses located within our research area are introduced in our study by means of a catalogue that is supported by photographs and drawings; and study is completed with evaluation, comparison and conclusion sections.