Pravda ve İzvestiya gazetelerinde Türkiye ve Türklük imgesi (1939-1946)

Abstract

Basının iktidar için hayati ehemiyete sahip olduğu Sovyet rejiminde Pravda ve İzvestiya gazeteleri tüm basını temsil edebilme gücüne sahip en büyük yayın organları olmuştur. Bu gazetelerin penceresinden İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye ve Sovyetler Birliği arasındaki ilişkilerin incelendiği bu araştırmada Sovyet basının oluşum ve gelişim sürecine, Stalin iktidarının basına etkisine de değinilmiştir. İkinci Dünya Savaşı boyunca Türkiye`nin savaşan taraflar arasında diplomatik manevraları, SSCB`nin savaş sırasında konumu, Sovyetler Birliği ile Batılı ülkeler arasındaki ilişkilerin düzeyi ves. bu gibi faktörlerin Sovyet basınının Türkiye ile ilgili yayınlarına yansıdığı görülmektedir. Savaşın ilk yıllarında Almanya ile imzalanmış antlaşma ve Batı Bloğu karşıtlığı nedeniyle, SSCB basınında Türkiye hakkında pek de sıcak yazı veya haberlere rastlanmıyor. Fakat Almanya`nın Sovyetler Birliği`ne saldırmasıyla birlikte Türkiye`nin en azından tarafsızlığı SSCB açısından büyük önem taşıdığı için basının tutumu da değişmiştir. Almanya`nın yenilgilerinin ardından Türkiye`yi hedef alan yazıların yeniden yayınlanmaya başlanmış, savaş sonrasında Sovyetlerin Boğazlar ve Doğu illerindeki taleplerini konu alan yazılara yer verildiği gibi İskenderun Sancağı ve Ermeni Meselesi üzerinden Türkiye işgalci ve soykırımcı bir devlet olarak gösterilmeye başlanmıştır.Gazetelerin incelenmesi zamanı dikkat çeken bir diğer unsur ise Sovyet basınınca Türkiye`nin devlet politikaları sert bir dille eleştirildiğinde dahi Türk halkı hakkında dikkatli bir üslup seçilmesi, Türk insanının üstün niteliklerine vurgu yapılmasıdır.

During the Soviet regime when the press had the vital importance for the government Pravda and Izvestia were the largest press organizations having the force of the representation of the whole press. From the point of view of these newspapers, the problems of the process of the foundation and the development of the Soviet press and the influence of Stalin's government to the press have been touched upon in this investigation in which the relation between Turkey and the Soviet Union during the period of the Second World War is analyzed.During the Second World War the factors such as the diplomatic manoeuvres of Turkey among the fighting sides, the situation of the USSR in the war, the level of the relation among the Soviet Union and the western countries were reflected in the publication connected with Turkey in the Soviet press. It is impossible to come across the positive news and articles about Turkey in the Soviet press during the first years of the war because of the treaty with Germany and being agaist the western bloc. As the neutral position of Turkey during the attack of Germany to the Soviet Union assumed great importance the attitude of the press changed. After the defeat of Germany the articles against Turkey were published, the demands of the Soviet Union about the eastern provinces after the war were reflected. Turkey was represented as an invader and a genocidal country upon Iskenderun province and the Armenian problem. While analyzing the newspapers the most attractive factors are the choice of attentive style about Turkish people and emphasizing their high qualities, though the state policy of Turkey was criticised roughly by the Soviet press.