İbrahim Balaban`ın Türk Resim Sanatındaki yeri ve resimlerindeki Anadolu betimlemeleri

Abstract

Bu araştırma, 1921 doğumlu sanatçı İbrahim Balaban'ın Türk resim sanatındaki yerinin ve resmindeki Anadolu betimlemelerinin bütünsel olarak değerlendirilmesini amaçlamıştır. 1948 yılında Bursa Hapishanesi'nde tanıştığı usta şair Nazım Hikmet ile sanat eğitimine başlayan Balaban'ın sanat dönemleri ve resimlerinin konuları da araştırmanın alt problemlerini oluşturmuştur. Türkiye'nin siyasal ve toplumsal durumunun Balaban'ın sanatına olan yansımaları, araştırmanın çatısını oluşturan bir diğer unsurdur.Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca Balaban'ın ailesiyle birebir görüşmeler yapılmış, oğlu Hasan Nazım Balaban'a, Balaban'ın hayatı ve sanatı hakkında çeşitli sorular yöneltilmiştir. Nazım Hikmet ile usta-çırak ilişkisi kendisine büyük değer katmış olmakla birlikte, Balaban'ın sanatsal başarısının önüne geçmiştir. Bu durum siyasi karalamaya maruz bırakılmasına, usta şairin gölgesinde anılmasına neden olmuştur. Bugüne kadar İbrahim Balaban'ın eserleriyle kapsamlı bir bilimsel araştırmaya konu edilmemiş olması bu araştırmayı adeta zorunlu hale getirmiştir. Köy kültüründen gelen Balaban'ın, Anadolu'yu ve Anadolu halkını anlatan resimlerinde, çeşitli sanat akımlarından izlere rastlanmaktadır. Dolayısıyla Balaban'ın sadece Naif Sanat anlayışıyla resim yapan bir ressam olduğu algısı doğru değildir.İbrahim Balaban'ın sanatında görünen özgünlük, yöresellik ve üslup çeşitliliği, sanatçının sanatın pek çok dalına hâkim olmasının başlıca sonucudur. Avrupa'da da tanınan, sergiler açan ve sayısız ödüle layık görülen Balaban, Anadolu'yu ve Anadolu halkını günümüzde en iyi şekilde temsil eden sanatçıların başında gelmektedir. Bu araştırma ile Balaban'ın kişilerden ve mekânlardan bağımsız olarak kendi kendini var eden ve yenileyen büyük bir sanatçı olduğu ve Türk sanatındaki haklı yeri ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın yapıldığı yıl 96 yaşında olan İbrahim Balaban, ileri yaşına rağmen atölyesinde sanatsal çalışmalarına devam etmektedir.

The focal point of this study is to analyse the significance of the artist İbrahim Balaban (1921) in Turkish painting art and the portrayals of Anatolia as a whole in his paintings. Starting his art education after he met the eminent poet Nazım Hikmet in Bursa Prison in 1948, Balaban's stages of art and the subject matters of his paintings are also examined as parts of the sub-problems of the research. Another key element that constitute the skeleton of the research is the reflection of the political and societal condition of Turkey on Balaban's art. Throughout the research, the screening method has been used. Moreover, Balaban's family members were interviewed, and his son Hasan Nazım Balaban were posed various questions regarding Balaban's life and art. Although the master-apprentice relationship between him and Nazım Hikmet contributed a lot to his career, this forestalled Balaban's artistic success. This resulted in Balaban's being exposed to political defaming, and his being in the eminent poet Nazım Hikmet's shadow. Since Balaban has not been included into any scientific research with his artworks up to today, this study has made itself compulsory. Growing up in the rural areas, Balaban's paintings about Anatolia and Anatolian people can be related to a variety of art movements. Hence, the perception that Balaban paints only under the influence of Naïve Art conception is wrong. The originality, localness, and diversity in style unique to Balaban's art is a direct result of his dominion over several branches of art. Also known in Europe where he has held exhibitions and has been deemed worthy of numerous awards, Balaban is the leading artist representing Anatolia and Anatolian people best. This research reveals Balaban's self-existing and self-evolving mastery independent from people or locations, and his legitimate significance in the Turkish art. 96-year-old İbrahim Balaban (on the date at which the research was conducted) still continues his art in his studio despite his old age.